Komunikacja niewerbalna w mediacjach

Abstract

Brakuje w Polsce systemowego i kompleksowego spojrzenia na problem wykorzystania komunikowania niewerbalnego w mediacjach. Poprzestaje się zwykle na opisie niektórych form mowy ciała. Brak wiedzy i umiejętności z zakresu komunikacji niewerbalnej odbija się negatywnie na praktyce mediacyjnej. Celem niniejszego opracowania jest usystematyzowane przedstawienie form i sygnałów niewerbalnych, które mogą znaleźć zastosowanie w mediacji. Zwrócono zarazem uwagę na umiejętności mediatorów w tym względzie. Posłużono się metodą analityczno-funkcjonalną. Na problemy związane z wykorzystaniem komunikowania niewerbalnego w mediacji próbowano spojrzeć z perspektywy teoretycznej i praktycznej. Ze względu na ograniczone ramy artykułu poprzestano na przedstawieniu najbardziej znaczących i dominujących w mediacjach sygnałów niewerbalnych. Z przeprowadzonej analizy wynika kilka istotnych wniosków. Po pierwsze, istnieje pilna potrzeba uwzględnienia w programach kształcenia i szkolenia mediatorów w znacznie większym zakresie problemów komunikacji niewerbalnej. Po drugie, należy odejść od dotychczasowych metod nauczania w tym względzie na rzecz metod eksperymentalnych. Po trzecie, kwestie komunikowania niewerbalnego powinny się znaleźć w szerszym wymiarze w programach szkół i uczelni. Po czwarte, trzeba podnieść poziom kultury osobistej szerokich rzesz społeczeństwa, bez tego nie da się bowiem zwiększyć liczby i skuteczności mediacji.

In Poland there is no system or comprehensive approach to the issue of using non-verbal communication in mediation. Usually, the matter ends with a description of some forms of body language. A lack of knowledge and skills in the scope of non-verbal communication has a negative impact on the mediation practice. The aim of this paper is to present a structured compilation of non-verbal forms and signals which can be applied in mediation. Furthermore, mediators’ skills in this scope were underlined. The analytical-functional method was used herein. An attempt was made to look at the matters related to using non-verbal communication in mediation from the theoretical and practical perspective. Due to the limited frameworks of the paper, the most significant and dominant non-verbal signals in mediation were selected for presentation. Firstly, the essence of non-verbal communication was addressed. Then, the principles of reading body language were presented. Next, signals occurring in non-verbal communication were discussed. Their role in communication and issues related to reading them properly were underlined. The paper ends with conclusions drawn from the conducted analysis.