Rola edukacji akademickiej w integrowaniu procesów rozwoju społeczno-gospodarczego

Abstract

W artykule zaprezentowane zostały rozważania dotyczące roli edukacji akademickiej w integrowaniu procesów rozwoju społeczno-gospodarczego. Aktualna formuła kształcenia akademickiego charakteryzuje się silnym powiązaniem z wymogami rynku pracy i oczekiwaniami przedstawicieli otoczenia uczelni (interesariuszy zewnętrznych). Stwarza to istotne szanse dla rozwoju gospodarczego, ale zarazem wywołuje pytanie o zdolność systemu edukacyjnego do utrzymania społeczno-formacyjnego wymiaru działań edukacyjnych. Stanowi on bowiem o możliwościach przeciwdziałania negatywnym skutkom nadmiernej ekonomizacji życia społecznego. W tekście przedstawiona została istota jakości kształcenia jako kategorii dynamicznej, zależnej od kontekstu przyjmowanego przez poszczególnych interesariuszy procesu kształcenia, tj. studentów, nauczycieli akademickich, pracodawców, władze państwowe. Konieczność zespalania wszystkich kontekstów i działań poszczególnych grup podmiotów wskazuje, że jakość kształcenia akademickiego obejmować musi wiele obszarów pozostających w procesie ciągłego wzajemnego dostrajania się. Omówione zostały ważniejsze dylematy edukacyjne utrudniające poszukiwanie ujednoliconego modelu kształcenia akademickiego. W konsekwencji wskazano obszary działań doskonalenia jakości kształcenia akademickiego i zwrócono uwagę na znaczący udział w tym procesie interesariuszy zewnętrznych. Podkreślona została konieczność ujmowania problematyki kształcenia akademickiego nie tylko w wąskiej, ale także w szerokiej perspektywie. Pozwoli to na uwzględnienie wszystkich kontekstów konstytuujących cele kształcenia i nadanie właściwego znaczenia aksjologicznym postawom dysponentów określonej wiedzy i umiejętności profesjonalnych. Warunkują one bowiem prospołeczną refleksję i krytyczny namysł nad zadaniami stawianymi edukacji wyższej oraz liczenie się ze społecznymi skutkami działań ekonomicznych. Implementowane wówczas w proces kształcenia działania służyć będą integracji procesów rozwoju społecznego i gospodarczego.

In the paper one presented considerations on the role of academic education in the integration of socio-economic development processes. The current form of academic education is characterised by strong connection with labour market requirements and expectations of representatives of the tertiary education surrounding (external stakeholders). On the one hand, it creates significant chances for economic development, on the other, it poses questions about the ability of the education system to maintain the socio-formative dimension of educational activities because it determines possibilities to counteract negative results of excessive economisation of social life. In the text one illustrated the essence of education quality as a dynamic category depending on the context adopted by given stakeholders of the education process: i.e. students, academic teachers, employers, and public authorities. The necessity to connect all contexts and activities of specific groups of entities indicates that the quality of academic education should include numerous areas covered by the process of constant mutual adjustment. One discussed more important educational dilemmas hindering the pursuit of searching of unified academic education model. Moreover, one indicated the areas of improvement for the quality of academic education and highlighted the significant impact of external stakeholders on the process. Additionally, one underlined the necessity to analyse the issues concerning academic education not only in narrow, but also in wider perspective. It allows for taking into consideration all contexts constituting education objectives and giving proper meaning to axiological attitudes of holders of professional knowledge and skills. They determine pro-social reflection and critical thought over tasks imposed on tertiary education and acknowledgement of social consequences of economic activities. Then, measures implemented in education process will serve for the integration of social and economic development.