Системный подход в исследовании социально-экономической безопасности

Abstract

В статье анализируются теоретические основы и обобщаются научные взгляды на определение основных характеристик понятия «социально-экономическая безопасность» с позиции системного подхода и сложных динамических систем; систематизация основных свойств социально-экономической безопасности. Социально-экономическая безопасность как образец сложной нелинейной динамической открытой (стохастической) системы, которая зависит от структурных свойств, определяющих характеристики определенного состояния системы в любой фиксированный момент времени; динамические свойства, которые проявляются в работе системы и характеризуют изменения в ее состоянии, динамике внутренней и внешней среды. Но наибольший интерес исследования представляют интегральные свойства сложных динамических систем, возникающих в процессе взаимодействия системы с окружающей средой. Эти свойства включают синергетичность, эмерджентность, энтропийность, мультипликативность.

This article analyzes the theoretical foundation and generalization of scientific views on the definition of the essential characteristics of the concept of "social and economic security" system approach and operation of complex dynamic systems; systematization backbone properties of socio-economic security. Socio-economic security as a complex nonlinear dynamic open (stochastic) system, which suffers from structural properties that determine characteristics of a specific state of the system at any fixed point in time; dynamic properties, which are manifested in the operation of the system and characterize changes in its state, internal and external environment dynamics. But the greatest research interest are integral properties of complex dynamical systems, which appear in the interaction of the system with the environment. These properties include the synergy, entropy, reinforcement.

Artykuł analizuje podstawy teoretyczne i podsumowuje poglądy naukowe na temat definiowania i określenia podstawowych cech pojęcia „bezpieczeństwa społeczno-gospodarczego” z punktu widzenia podejścia systemowego. Ponadto dokonano systematyki podstawowych właściwości bezpieczeństwa społeczno-gospodarczego. Bezpieczeństwo społeczno-gospodarcze jest przykładem złożonego, nieliniowego, dynamicznego i otwartego (stochastycznego) systemu, który zależy od właściwości strukturalnych cech definiujących określony (konkretny) stan systemu w dowolnym ustalonym punkcie czasu. Właściwości dynamiczne ujawniają się w działaniu systemu i zmianach jego stanu oraz w dynamice środowiska wewnętrznego i otoczenia zewnętrznego. Rozważania autora koncentrują się wokół integralnych właściwości złożonych systemów dynamicznych, powstających w procesie interakcji z otoczeniem. Właściwości te obejmują m.in. takie zjawiska, jak: synergia, entropia, wzmacnianie.