Obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem (art. 46) w Kodeksie karnym z 1997. Doktrynalny i prawnomiędzynarodowy kontekst regulacji

Abstract

Przedmiotem opracowania jest instytucja karnoprawnego obowiązku naprawienia szkody, która została wprowadzona do systemu prawa polskiego wraz z uchwaleniem obecnie obowiązującego Kodeksu karnego. Instytucja karnoprawnego obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem uregulowana w k.k. wpisuje się w szerszy kontekst przemian paradygmatu prawa karnego, uwzględniającego w wysokim stopniu, pod wpływem wiktymologii i idei sprawiedliwości naprawczej, nieodzowność ochrony praw pokrzywdzonych w procesie karnym. Oznacza to m.in., iż sprawca zobligowany jest na podstawie wyroku sądu, na wniosek poszkodowanego lub reprezentującej go osoby lub z urzędu naprawić szkodę wyrządzoną swoim czynem. W artykule omówiono: obowiązek wynagrodzenia szkody wyrządzonej przestępstwem w Kodeksie karnym z 1932 i 1969 r., prawnomiędzynarodowy kontekst uregulowania obowiązku sprawcy naprawienia ofierze szkody wyrządzonej przestępstwem (art. 46 k.k.) oraz obowiązek naprawienia krzywdy wyrządzonej przestępstwem w świetle przepisów Kodeksu karnego z 1997 r.

The subject of this study is the institution of the legal obligation to repair damage, which was introduced into the Polish law system together with the passing of the current Criminal Code (hereinafter: KK'97). The institution of the criminal law obligation to remedy the damage resulting from a crime regulated in KK'97 is a part of the broader context of changes in the criminal law paradigm, taking into account the indispensability of the protection of victims' rights in the criminal process, under the influence of victimology and the idea of restorative justice. This means, among other things, that the perpetrator is obliged on the basis of the court's judgment, at the request of the victim or a person representing him or her or by the regulations of the law, to repair the damage caused by the particular act. This paper discusses the following issues in the science of law: Obligation to compensate for the damage caused by a criminal act in the Criminal Code of 1932 and 1969, International legal context of regulating the perpetrator's obligation to repair the damage done to the victim and caused by crime (article 46 of KK), Obligation to compensate for the damage caused by a crime in the light of the provisions of KK'97.