The Mysterious Kraków Model and the Italian Designs by Bronisław Chromy

Abstract

Wśród rzeźb zgromadzonych w pracowni Bronisława Chromego (ur. 1925), krakowskiego twórcy, którego można uznać za jedną z ciekawszych osobowości artystycznych w Polsce minionego wieku, znajduje się ołowiany model rzeźbionych, dwuskrzydłowych drzwi zamkniętych łukiem pełnym. Według Chromego jest to niezrealizowana propozycja bramy do kościoła św. Franciszka w Rawennie. W 1973 roku artysta uzyskał I nagrodę na Biennale organizowanym przez Centro Dantesco w Rawennie. Jeden z jurorów konkursu – arcybiskup Giovanni Fallani miał nakłonić ówczesnego dyrektora Centro Dantesco, ojca Severino Ragazziniego, by ten zamówił u Chromego drzwi z brązu do franciszkańskiego kościoła wchodzącego w skład zespołu muzealnego w Rawennie. Fallani zachęcił także Chromego do udziału w zamkniętym konkursie na bramę do bazyliki św. Pawła za Murami w Rzymie. Do obu realizacji nie doszło, natomiast rozwiązania formalne włoskich projektów artysty zostały wykorzystane w drzwiach z brązu wykonanych przez niego do kościołów w Nienadówce i w Tarnowie. Pierwsze z nich zostały spopularyzowane dzięki wystawie w Krakowie w 1980 roku i filmowi Zofii Haloty, którego były głównym bohaterem, symbolicznie otwierając i zamykając narrację prezentującą twórczość rzeźbiarza. W latach 80. XX wieku liczba zamówień na rzeźbione drzwi z brązu zaczęła w Polsce szybko wzrastać, przynajmniej na południu kraju. Niewykluczone, że do ich popularności jako elementu wystroju świątyni przyczyniła się właśnie praca Chromego, a pośrednio jego włoskie inspiracje i doświadczenia z Rawenny.