Zmiany na rynku bankowości internetowej w Polsce w latach 2010–2015

Celem niniejszego artykułu jest określenie tendencji występujących w korzystaniu z bankowości internetowej przez klientów indywidualnych i MŚP w Polsce w latach 2010–2015 oraz wskazanie czynników demograficznych, ekonomicznych i edukacyjnych powodujących największe dysproporcje w korzystaniu z BI przez klientów indywidualnych. Jako materiały źródłowe wykorzystano publikacje i dane udostępniane przez Związek Banków Polskich, Narodowy Bank Polski, Komisję Nadzoru Finansowego, Główny Urząd Statystyczny i serwis informacyjny PRNews.pl. Przeprowadzone badania wykazały, że w latach 2010–2015 liczba rachunków BI należących zarówno do klientów indywidualnych, jak i MŚP charakteryzowała się tendencją rosnącą, ale średnia kwartalna stopa wzrostu w przypadku klientów indywidualnych była wyższa. Znaczny odsetek rachunków BI stanowiły rachunki nieaktywne, przy czym odsetek ten był niższy wśród rachunków należących do MŚP. Analiza średnich wartości przelewów i rozliczeń realizowanych przez obie grupy klientów nie wykazała występowania tendencji rosnącej. Czynniki powodujące największe dysproporcje w korzystaniu z BI przez klientów indywidualnych to poziom wykształcenia i wiek. Najmniejsze dysproporcje występowały między grupami wydzielonymi na podstawie płci i wykonywanego zawodu. Dla każdego z czynników uwzględnionych w badaniu nastąpiło zmniejszenie generowanych dysproporcji w roku 2015 w porównaniu z 2010 rokiem. Przeprowadzone analizy pokazały również, że począwszy od 2013 roku zainteresowanie bankowością internetową w grupach o wysokich odsetkach korzystających zaczęło zmniejszać się. Może być to efektem udostępniania coraz lepszych aplikacji bankowości mobilnej i rozwoju systemów płatności mobilnych.

The purpose of this article is to identify trends in the use of Internet banking by individual customers and SMEs in Poland in the years 2010–2015 and an indication of demographic, economic and educational determinants, which cause the greatest disparities in the use of Internet banking by individual customers. As data source we used publications and data provided by the Polish Bank Association, the Polish National Bank, the Financial Supervision Commission, the Central Statistical Office and Internet portal PRNews.pl. The study showed, that in 2010–2015 the number of Internet banking accounts belonging to individual customers and SMEs were characterized by a rising trend, but the average quarterly growth rate in the case of individual customers was higher. A significant percentage of Internet banking accounts were inactive and this percentage was lower among accounts belonging to SMEs. Analysis of the average value of transfers and settlements carried out by two groups of customers did not show any increasing trend. Factors causing the greatest disparities in the use of Internet banking by individual customers were the level of education and age. The smallest disparities were observed between the groups separated by gender and occupation. Moreover, for each of the factors included in the study, disparities in 2015 were smaller than in 2010. Conducted analysis also showed that from 2013 onwards interest in Internet banking in groups with high proportion of users began to decrease. This may be a result of providing better mobile banking applications and development of mobile payments systems.