Rola nauki czytania krytyczno-twórczego dzieci w procesie weryfikacji fake newsów i innych rodzajów dezinformacji

Abstract

Wielość informacji, bazujących w dużej mierze na silnych emocjach, prowadzi do powstania fake newsów, postprawd i innych rodzajów dezinformacji. Chcąc dokonać weryfikacji otrzymywanych treści, należy poznać narzędzia dające możliwość odnalezienia źródeł informacji i skonfrontowania ich z rzeczywistością. Wcześniej jednak musi się pojawić chęć poszukiwania prawdy i odwaga w kwestionowaniu wiadomości. Umiejętność czytania krytyczno-twórczego pozwala wytworzyć już u dzieci w wieku przedszkolnym i uczniów klas 1–3 szkoły podstawowej imperatyw dociekliwości. Nauka zadawania pytań, poszukiwania odpowiedzi, oddzielania opinii od faktów czy weryfikacja prawdziwości informacji pozwalają dzieciom, nawet biernym społecznie, na wytworzenie przekonania, że ich zdanie ma znaczenie i mogą nie zgadzać się z tym, co widzą lub słyszą. Podejście psychologiczne w aspekcie czytania rozwija również umiejętności komunikacyjne, poznawcze, a także kreatywność. Uczenie czytania krytyczno-twórczego daje nadzieję na stworzenie w młodych ludziach odruchu weryfikowania treści i konfrontowania różnych punktów widzenia, a w rezultacie zachęci do aktywności społecznych.

The proliferation of information, often imbued with emotive undertones, fosters the spread of disinformation phenomena such as fake news and post-truth narratives. Navigating through this inundation of content effectively necessitates individuals' acquisition of tools enabling them to discern the origins of information and critically evaluate it against objective reality. However, the drive for truth-seeking and the courage to challenge received narratives must precede the attainment of such tools. Cultivating critical creative reading skills serves as a catalyst for nurturing innate curiosity, even among preschoolers and students in the earliest stages of elementary education. By honing the ability to pose inquiries, seek answers, differentiate between subjective opinions and verifiable facts, and authenticate information, children become empowered to acknowledge the significance of their perspectives and dissent from prevailing narratives. Furthermore, incorporating a psychological perspective into reading instruction not only enriches cognitive faculties but also fosters effective communication and creative expression. The pedagogical endeavor of teaching critical-creative reading holds promise in instilling within young learners a reflexive inclination towards content verification and engagement with diverse viewpoints, thereby fostering active participation in social discourse.