Granice dopuszczalności dowodów uzyskanych w sposób nielegalny w polskim procesie karnym

Abstract

W artykule podjęto rozważania dotyczące kwestii dopuszczalności dowodów uzyskanych nielegalnie w polskim procesie karnym w nawiązaniu do przepisów art. 168a k.p.k. i art. 168b k.p.k. Na gruncie art. 168a k.p.k. ustawodawca co do zasady uznał za dopuszczalne dowody uzyskane za pomocą czynu zabronionego lub z naruszeniem przepisów postępowania. Z kolei ratio legis wprowadzenia art. 168b k.p.k. była wola eliminacji zakazu wykorzystania owoców z zatrutego drzewa pozyskanych w toku kontroli operacyjnej i oddanie oceny w przedmiocie ich wykorzystania do następczej decyzji prokuratora. Na tym tle jako szczególnie istotny jawi się nurt prokonstytucyjny wykładni nieakceptowalnych w swej literalnej wymowie art. 168a k.p.k. i art. 168b k.p.k., który przy posiłkowym odwołaniu się do norm konstytucyjnych pozwala na eliminowanie z procesu dowodów uzyskanych nielegalnie.

The paper considers issue of admissibility of evidence obtained illegally in the polish criminal proceedings in reference to provisions of art. 168a c.p.p. and art. 168b c.p.p. In art. 168a c.p.p. the legislator accepted as principle admissibility of evidence obtained by means of an offense or by violation of the provisions of the procedure. Then, the ratio legis of introduction of art. 168b c.p.p. was intention to eliminate the prohibition of eating the fruit of the poisonous tree obtained in course of operational control and giving assessment of their sequent use to decision of prosecutor. In this background the proconstitutional trend becomes particularly important, because in theirs literal meaning art. 168a c.p.p. and art. 168b c.p.p. are unacceptable and there is, regarding to constitutional norms, the instrument to allow to eliminate from trial evidence obtained illegally.