Цивилизационные вызовы и формирование финансового институционализма

Abstract

Сделана попытка методологически обосновать основные направления трансформации современных финансовых систем, определить приоритеты теоретических подходов, расширить представление об экономическом устройстве современного общества и места в ней финансовой составляющей. Выдвигается гипотеза, что новый, институциональный подход в экономической теории создает основу для формирования финансовой системы, отвечающей требованиям постиндустриального, информационного общества и дает возможность разработать концепцию финансового институционализма, которая станет основой регулятивных решений в области развития финансов государства. Доводится, что институты и институциональные изменения выступают проводниками и глубинной субстанцией рыночных преобразований в экономике, можно разработать концепцию финансового институционализма, которая станет основой регулятивных решений в области развития финансов государства. Определяющие элементы институциональной системы, такие как институты собственности, трансакционные издержки, контрактные отношения, теория фирмы, обычаи и традиции, теория институциональных изменений, лежащих в основе структуризации современной рыночной среды, нужно положить в основу концепции финансового институционализма. Как элемент новизны, формулирется концепция исследовательской программы теории финансового институционализма, ядромкоторой выступают достижения новой институциональной экономической теории: основные концепции (подходы) новой институциональной экономической теории, применямые институциональные модели, как инструменты, с помощью которых разрабатываются финансовые прогнозы, эмпирическая проверка сформулированных на уровне моделей гипотез, посредством количественной оценки развития финансовой системы. Предложены основные возможности и пределы институциональной экономики как исследовательской программы финансового институционализма которые сведены к определенным обобщающим положениям: приблизить финансовые модели к действительности путем включения в анализ влияния институциональной среды; расширять исследования о роли финансовых субъектов в формировании финансовых институтов и институциональных структур; прогнозировать институциональные изменения в финансово-экономических системах; разрабатывать рекомендации институциональных трансформаций посредством финансовой экономической политики, а также концепции институциональной финансовой инженерии (институциональное финансовое проектирование).

W opracowaniu podjęto próbę metodologicznego uporządkowania podstawowych kierunków transformacji nowoczesnych systemów finansowych, dokonania priorytetyzacji podejść teoretycznych, poszerzenia idei struktury gospodarczej współczesnego społeczeństwa i umieszczenia w niej składnika finansowego. Postawiono hipotezę, że nowe podejście instytucjonalne w teorii ekonomicznej stanowi podstawę do tworzenia systemu finansowego, który spełnia wymogi postindustrialnego społeczeństwa informacyjnego oraz umożliwia opracowanie koncepcji instytucjonalizmu finansowego, która będzie stanowić podstawę decyzji regulacyjnych w dziedzinie finansów publicznych. Argumentuje się, że instytucje i zmiany instytucjonalne przesądzają o treści reform rynkowych w gospodarce oraz możliwe jest opracowanie koncepcji instytucjonalizmu finansowego, który będzie podstawą do podejmowania decyzji regulacyjnych w dziedzinie finansów publicznych. Definiowanie elementów systemu instytucjonalnego, takich jak instytucje własności, koszty transakcyjne, stosunki umowne, zwyczaje i tradycje, teoria firmy, teoria zmian instytucjonalnych, które to pojęcia leżą u podstaw strukturyzacji obecnej sytuacji rynkowej, wymaga odniesienia do koncepcji instytucjonalizmu finansowego. Zaprezentowano nową koncepcję programu badawczego formułującego teorię instytucjonalizmu finansowego, której istota ukierunkowana jest na osiągnięcia nowej instytucjonalnej teorii ekonomicznej: podstawowe pojęcia nowej ekonomii instytucjonalnej, zastosowanie modeli instytucjonalnych jako narzędzia wykorzystywanego dobudowania prognoz finansowych, empiryczne testowanie na poziomie hipotez modelowych poprzez skwantyfikowanie systemu finansowego. Wskazano podstawowe możliwości i ograniczenia ekonomii instytucjonalnej jako programu badawczego instytucjonalizmu finansowego, które zostały zredukowane do przedstawienia pewnych uogólnień: urealnienia modeli finansowych poprzez uwzględnienie analizy wpływu otoczenia instytucjonalnego; rozszerzenia badań nad rolą podmiotów finansowych w tworzeniu instytucji finansowych i struktur instytucjonalnych; prognozowania zmian instytucjonalnych w systemach finansowych i gospodarczych; opracowania rekomendacji przekształceń instytucjonalnych w ramach polityki finansowej, a także koncepcji inżynierii instytucjonalnej.

An attempt was made methodologically sound basic directions of transformation of modern financial systems, prioritize theoretical approaches, expand the idea of economic structure of modern society and place in it a financial component. The hypothesis that the new institutional approach in economic theory provides a basis for the formation of the financial system that meets the requirements of the post-industrial, information society and makes it possible to develop the concept of financial institutionalism, which will form the basis of regulatory decisions in the field of public finances. The argument that institutions and institutional change are the conductors and the deep substance of market reforms in the economy, it is possible to develop a concept of financial institutionalism, which will be the basis for regulatory decisions in the field of public finances. Defining elements of the institutional system, such as the institution of property, transaction costs, contractual relations, theory of the firm, customs and traditions, the theory of institutional changes that underlie the structuring of the current market environment, it is necessary to base the concept of financial institutionalism. As an element of novelty, the concept of a research program forming financial institutionalism theory, the core of which act to achieve new institutional economic theory: basic concepts of the new institutional economics, apply institutional models as tools with which developed financial projections, empirical testing formulated at the level of models hypothesis by quantifying the financial system. Proposed the basic possibilities and limits of institutional economics as a research program of financial institutionalism which are reduced to certain provisions of generalizing: bring financial models to reality by including analysis of the impact of the institutional environment; expand research on the role of financial actors in the formation of financial institutions and institutional structures; predict institutional changes in the financial and economic systems; develop recommendations institutional transformations through financial policy, as well as the concept of institutional financial engineering.