Człowiek a władza w filozofii Michela Foucaulta

Abstract

Przedmiotem mojej pracy jest człowiek w różnorakich kontekstach władzy w myśli Michela Foucaulta, a więc zarówno jako pewna koncepcja podmiotu poznającego w humanistyce, jak i przedmiot tychże nauk humanistycznych, ale także jako ciało podlegające historii, władzy i stosunkom społecznym, wreszcie jako panujący nad samym sobą. Człowieka traktuję zatem jak jeden przedmiot namysłu. Celem moim jest przede wszystkim nakreślenie relacji, jakie zachodzą pomiędzy człowiekiem a władzą, a zwłaszcza taktyk władzy oraz sposobów, jakie w zachodniej kulturze posłużyły do uczynienia z człowieka „podmiotu” oraz narzucenia mu tożsamości. I to nie tyle tego, kim jesteśmy lub kim się stajemy w toku procesów takich jak wychowanie, nauka, socjalizacja czy po prostu poprzez bycie członkiem jakiegoś społeczeństwa (w przypadku Foucaulta – społeczeństwa europejskiego, zachodniego) oraz uczestniczenie w życiu społecznym, ale przede wszystkim JAK dochodzi do owego nadawania tożsamości. I właśnie owo „JAK”, centralne pytanie Foucaulta, jest osią tej pracy.

The subject of my dissertation is a man in various contexts of power in Michel Foucault’s philosophy: as a concept of subject in the humanities, as the object of the humanities, as the body shaped by history, power and social relations and as a man controlling oneself. Thus, I treat a man as an object of reflection. My ultimate goal is to present the relations between a man and power, mainly the tactics of power and ways, which in western culture were used to make a man ‘subject’ and ’ produce’ his identity and also answering the questions who we are or who we are becoming in course of processes such as upbringing, education, socialization or through being a member of a society (in Foucault’s case – European, western) and participating in social life. Foucault concerns in the ways how the identity has been produced. The question ‘how’ seems essential for Foucault’s theory.