Konkurencyjność przedsiębiorstwa oparta na wartości relacji z interesariuszami

W artykule podjęto rozważania dotyczące wpływu relacji społecznych, jakie przedsiębiorstwo tworzy ze swoimi interesariuszami, na jego konkurencyjność na rynku. Wskazano rolę potencjałów relacyjnych uczestników relacji w generowaniu zdolności przedsiębiorstwa do konkurowania. Rozróżniono dwa typy wpływu relacji z interesariuszami na konkurencyjność tzn.: wpływ na zdolność do konkurowania i wpływ na osiąganie przewagi konkurencyjnej. Pierwszy jest niezależny od innych uwarunkowań i ma charakter regulacyjny wobec podejmowanych działań, drugi zależy od strategicznego wymiaru relacji. Strategiczna wartość relacji społecznych z interesariuszami zawiera się w specyficzności ich konfiguracji dla realizacji celów przedsiębiorstwa, a zarazem w możliwości elastycznego wykorzystania niemal w każdym produkcie tworzonym w przedsiębiorstwie. Strategicznie zorientowane relacje zmieniają przyjętą dotychczas w gospodarce rynkowej regułę konkurencji. Nowa reguła określana jest jako kooperencja (też jako koopetycja) i przyjmuje postać orientacji ukierunkowanej na współpracę z konkurentami-partnerami. Poprzez uzyskiwanie wspólnych korzyści (większa wiedza o rynku, zmniejszenie kosztów transakcji, zmniejszenie kosztów informacji, szybszy przepływ informacji, współfinansowanie większych inwestycji, wspólne decyzje dotyczące form promocji itp.) relacje z interesariuszami prowadzą do ożywienia przedsiębiorczości, a w efekcie do wzrostu efektywności i zdobycia przewagi konkurencyjnej w określonym obszarze funkcjonowania. Partnerskie układy sieciowe wymuszają nowe spojrzenie na prowadzenie działalności gospodarczej. Współdziałanie staje się konieczne, gdyż przedsiębiorstwa i interesariusze stają się dla siebie zarówno konkurentami i partnerami w różnych płaszczyznach działalności. Wskazano także ważniejsze cechy kooperencyjnych relacji z interesariuszami (podmiotowa proaktywność, innowacyjność, wspólnotowość) i ich znaczenie dla osiągania zrównoważonego rozwoju gospodarczego.

The article presents deliberations regarding influence of social relationships, which are established by an enterprise with its stakeholders, on its competitiveness on the market. There is also a demonstration of a role of relationship potential of the relationship’s participants in generating the enterprise’s ability to compete. Two types of influence of relationships with stakeholders on competitiveness were differentiated, i.e.: influence on the ability to compete and influence on achieving competitive advantage. The first one is of regulative character towards actions that are taken, the second one depends on the strategic dimensions of relationships. The strategic value of social relationships with stakeholders is included in the specificity of their configuration to achieve the objectives of the company. Strategically oriented relationships change the previously accepted principle of competition present within the market economy. The new rule is called coopetition, and it takes a form of orientation directed towards cooperation with competitors-partners in different ranges of functional connections. Through achieving common benefits, relationships with stakeholders lead to activation of entrepreneurship, and as a result of growth in effectiveness, and competitive advantage within a specific area of functioning. Partner network systems necessitate a new look at running a business. Interoperability becomes necessary because the company and the stakeholders are both competitors and partners for each other. The more important features of coopetitive relationships with stakeholders were pointed out (subject pro-activity, innovation, commonness) as well as their meaning for balanced economic development.