Polonijna, amerykańska misja braci księdza Wincentego i Jana Barzyńskich

Abstract

Artykuł ma zwrócić uwagę czytelnika na dokonania jednostek, którym przyszło żyć podczas jednej z największych fal migracyjnych z ziem polskich do Ameryki. Przykład działalności księdza Wincentego Barzyńskiego i jego brata Jana wskazuje na fenomen zaangażowania się w pomoc tysiącom rodaków w zaadoptowaniu się w Nowym Świecie. Obaj okazjonalnie i planowo pozyskiwali spore pieniądze. Jan Barzyński stał się człowiekiem zamożnym. Ksiądz Wincenty Barzyński – jeden z filarów zakonu zmartwychwstańców, dysponując sporymi finansami, z czasem miał też coraz większe możliwości organizacyjne, m.in. prowadzenie parafii i szkół, z wyższymi włącznie. Misja Barzyńskich miała wartość nie do przecenienia. Stworzyła podwaliny służące zjednoczeniu Polonii, zbudowaniu dobrze prosperującej organizacji samopomocowej Zjednoczenie Polskie Rzymsko-Katolickie. Jednocześnie ich działalność rozpoczęła niezwykłą historię prasy polskiej w Ameryce i wpisała do wspólnej historii obu narodów – Amerykanów i Polaków – szczególne wartości, poprzez znaczne rozpowszechnienie na terytorium USA polskich parafii i wyznania katolickiego. Pieniądze, które w wyniku swej działalności zarobili, posłużyły budowaniu nowych struktur organizacyjnych i społecznych polsko-amerykańskiej diaspory.

The paper’s objective is to draw the reader's attention to the achievements of individuals who lived during one of the largest waves of migration from the Polish lands to America. The example of the activities of Rev. Wincenty Barzyński and his brother Jan illustrates the phenomenon of their involvement in helping thousands of compatriots to adjust to the conditions of the New World. They both raised a lot of money, occasionally and on schedule. Jan Barzyński became a wealthy man, while Rev. Wincenty Barzyński, one of the pillars of the Order of Resurrectionists, having at his disposal considerable amounts of money, with time also had more and more organizational possibilities, including the establishment and management of parishes and schools (also schools of higher education). The Barzyński brothers’ mission was of inestimable value. It laid the foundation for the unification of the Polish community, building the Polish Roman Catholic Union, a thriving self-assistance organization. At the same time, their activities initiated the remarkable story of the Polish press in America and introduced special values into the joint history of Americans and Poles. They also played a major role in the establishment of many Polish Catholic parishes in the US territories. The money they earned as a result of their activities served to build new organizational and social structures of the Polish-American diaspora.