Fotograficzny brewiarz. Działalność wydawnictwa „Zodiaque” w XX wieku

Abstract

W latach 50. XX wieku doszło do konfrontacji myśli chrześcijańskiej ze „sporem o sztukę sakralną”, w którym wokół pytania o „odrodzenie” sztuki religijnej, ścierały się różne radykalne, dogmatyczne poglądy. Grupa benedyktyńskich mnichów wykorzystała te polemiki i zaproponowała nowe podejście do tego zagadnienia, przedstawione w przeglądzie poświęconym sztuce, który z czasem stał się prawdziwym przedsięwzięciem wydawniczym. Przez prawie pięćdziesiąt lat publikacje wydawnictwa „Zodiaque” odnosiły ogromne sukcesy dzięki zastosowaniu fotografii, przekazującej historyczny zapis o wiele dobitniej niż słowa. W ten sposób architektura oraz rzeźba uniezależniły się od tekstu, jednocześnie całkowicie go zmieniając. Tworzyły nowe, autonomiczne rysy, „namaszczając” niejako książkę-przedmiot, która stała się w równym stopniu dziełem kontemplacji estetycznej, jak i narzędziem odkrywania dziedzictwa narodowego.

In the 1950s, Christian thought was dominated by the “debate on sacred art”, in which numerous radical and dogmatic viewpoints on the “revival” of religious art clashed. A group of Benedictine monks challenged the status quo and proposed a new approach to the issue; they laid down their ideas in an art review, which soon became a real publishing enterprise. Zodiaque publications enjoyed wide popularity for nearly fifty years, thanks to their use of photographs, which conveyed history much more poignantly than words. Architecture and sculpture thus gradually became independent of text, and at the same time thoroughly reshaped it. They created new, autonomous features, as if “anointing” the book as an object; it now became both an object of aesthetic contemplation and an instrument of discovering national heritage.