Sektor konwencjonalnej elektroenergetyki wobec wyzwania transformacji technologicznej

Abstract

W artykule poddano krytyce przyjęty w projekcie polskiej polityki energetycznej kierunek rozwoju sektora elektroenergetycznego. Zakłada on nie tylko utrzymanie jeszcze przez długi okres zależności od energetyki na węglu kamiennym i brunatnym, ale także rozwój wielkoskalowej energetyki jądrowej. Punktem wyjścia jest stwierdzenie, że twórcy polityki w niedostatecznym stopniu uwzględniają wyzwania i wynikające z nich zagrożenia dla tych obu rodzajów energetyki, jakie rodzi nabierająca w ostatnich latach coraz szybszego tempa transformacja technologiczna implikująca szybki rozwój energetyki odnawialnej. Celem artykułu jest uzasadnienie tezy, że po pierwsze, największym zagrożeniem dla energetyki węglowej i jądrowej jest pojawienie się tzw. spirali śmierci, która nada tego rodzaju aktywom status aktywów osieroconych oraz po drugie, w warunkach rosnącego udziału źródeł OZE w krajowym mixie energetycznym należałoby postawić na rozwój gazowych źródeł wytwarzania energii elektrycznej traktując ją jako zdecydowanie lepszą alternatywę dla zapewnienia stabilności dostaw energii elektrycznej w okresie dochodzenia do energetyki opartej na źródłach odnawialnych. Uzasadnienie sformułowanej tu tezy oparte zostało na analizie aktualnego stanu wiedzy w zakresie stanu zaawansowania i kierunków technologicznej transformacji sektora elektroenergetycznego, w tym zwłaszcza energetyki solarnej i wiatrowej, technologii magazynowania energii elektrycznej oraz technologii inteligentnych sieci i liczników. W dalszej części poddano analizie problem spirali śmierci jako egzystencjalnego zagrożenia dla ekonomiki energetyki węglowej i jądrowej i na tym tle przedstawiono zalety energetyki gazowej.

The article criticises the direction in which the Polish electrical power sector is to develop, as stated in the draft energy policy. Such a draft policy assumes not only that overwhelming dependence on hard and brown coal for electricity generation should be maintained in the long term, but also that large-scale nuclear power plants should be developed. The starting point of the article is a statement that the authors of this policy do not sufficiently take into account the challenges of, and related threats to, both types of energy generation resulting from progress in technology transformation involving the rapid development of renewable energy. The purpose of the article is to present arguments confirming the following twofold thesis. Firstly, the greatest threat to coal and nuclear power plants is the so-called death spiral, which results in those assets gaining a stranded status. Secondly, against the backdrop of the growing share of renewable energy sources in the national energy mix, there is a need to focus on the development of gas sources for electricity production. The justification of this thesis is based on an analysis of the current levels of knowledge about the progress and direction of the power sector technological transformation, especially in solar and wind electricity generation, electricity storage as well as smart grids and meters. The problem of spiral death as an existential threat for the economics of coal and nuclear power is then analysed, and against this background the advantages of gas source development are presented.