Zmiany w poziomie wykształcenia gospodarstw domowych związanych z rolnictwem

W artykule wykorzystano wyniki budżetów domowych, wieloaspektowych badań warunków życia ludności oraz spisów powszechnych prowadzonych przez GUS. W grupie gospodarstw związanych z rolnictwem wyróżniono: rolnicze i pracowniczo-rolnicze. Rozważania artykułu podporządkowano pytaniom o tendencje i zróżnicowanie ich poziomu wykształcenia. Okazuje się, że wprawdzie w okresie 1993-2004 odsetek rolników z wykształceniem wyższym wzrósł 3-krotnie, to jednak nadal stanowią oni tylko 1,5% tej populacji. Spadł natomiast odsetek osób z wykształceniem podstawowym ukończonym i bez wykształcenia, co przy wzroście odsetka osób z wykształceniem średnim i zasadniczym zawodowym świadczy o rosnącej roli uzupełniającego dokształcania. Z kolei gospodarstwa pracowniczo-rolnicze zajmują lepszą pozycję niż rolnicy pod tym względem (na co wskazują zarówno wyższe odsetki ludności z wykształceniem wyższym (wzrost ponad 3-krotny), jak i średnim (1,7 razy). Zbliżoną sytuację w stosunku do gospodarstw domowych rolników zanotowano tylko w zakresie wykształcenia zasadniczego zawodowego. Poziom wykształcenia tych grup społeczno-zawodowych nadal odbiega jednak znacząco od sytuacji przeciętnego gospodarstwa domowego.

Education is, in an effective market economy, the factor that the most strongly influences material and social status, and simultaneously indirectly shapes other factors essential for this status, that are the choice of living place and family model. Creating conditions that make possible education and raising qualifications is therefore the most effective way of stimulating promotion and preventing relative material degradation. Winder access to education requires most of all increasing number of sites in schools and at universities, that is objected aid to system of education (in everyday language this strategy is called „giving the fishing-rod instead of fish” and should be considered as the most reasonable model of welfare to households connected with agriculture).