"Wehikuł czasu" Herberta George’a Wellsa – rewizja tropów mitologicznych

Abstract

W artykule tym przedstawiono reinterpretację obecności tropów mitologicznych w powieści H. G. Wellsa Wehikuł czasu. Po przedstawieniu różnych kontekstów, w których powieść jest czytana, zwrócono uwagę na podejścia interpretacyjne przyjęte przez krytyków literackich, takich jak Bergonzi, Parrinder, Lake, Scafella, Ketterer, Prince, którzy poszukują powiązań między wybranym przez autora tekstem a mitami. Wśród cytowanych interpretacji znajdziemy odniesienia między innymi do Sfinksa, Edypa i Prometeusza. Korzystając z metodologii badawczej przyjętej przez Johna White'a i Marie Miguet-Ollagnier, autor identyfikuje sekcje, w których najczęściej pojawiają się aluzje do mitów dotyczących Nemezis, Ananke, Chronosa Aiona i Faetona. Jednocześnie autor rozszerza ustalenia poprzednich badań, podkreślając nowo odkryte motywy mitologiczne. Autor odwołuje się także do kategorii tragedii i ukazuje wpływ tragedii antycznej na powieść Wellsa.

This article puts forward a reinterpretation of the presence of mythological tropes in H. G. Wells’s, The Time Machine. Once the various contexts within which the novel tends to be read have been presented, attention is drawn to the interpretative approaches adopted by literary critics, such as Bergonzi, Parrinder, Lake, Scafella, Ketterer, Prince to name but a few, who search for connections between the author’s chosen text and myths. Among the cited interpretations, we will find references to, among others, Sphinx, Oedipus and Prometheus. Availing himself of the research methodology adopted by John White and Marie Miguet-Ollagnier, the author identifies the sections where allusions to the myths pertaining to Nemesis, Ananke, Chronos Aion and Phaeton are to be most frequently encountered. At the same time, the author expands on the findings of previous research by highlighting newly-found mythological motifs. The author also refers to the category of tragedy and shows the influence of ancient tragedy on Wells’ novel.