Erazm Józef Jerzmanowski (1844-1909). Wynalazca-biznesmen-filantrop

W rozprawie doktorskiej Arkadiusz S. Więch przedstawia biografię Erazma Józefa Jerzmanowskiego: powstańca styczniowego, emigranta, wynalazcy, biznesmena i filantropa oraz dokonuje analizy poszczególnych kierunków jego działalności biznesowej, filantropijnej oraz społecznej. Urodzony w 1844 roku Jerzmanowski dzięki swojej pracy stał się najbogatszym Polakiem w Stanach Zjednoczonych końca XIX wieku, a dzięki testamentowemu zapisowi obdarzony został przydomkiem „Polskiego Nobla”. Ustanowiona przez niego fundacja tworzyła przyznawaną przez Polską Akademię Umiejętności w Krakowie nagrodę, którą ze względu na jej wartość i prestiż bardzo szybko porównano z funduszem Alfreda Nobla. Nagroda fundacji im. Erazma i Anny małżonków Jerzmanowskich stanowiła dzieło życia Erazma Jerzmanowskiego, dlatego też Więch przedstawia nie tylko kryteria nagrody, ale także okoliczności jej przyznawania w latach 1915-1938. Jej laureatami byli m. in. Henryk Sienkiewicz, Ignacy Jan Paderewski, Jan Kasprowicz, Oswald Balzer, Władysław Abraham.

Arkadiusz S. Więch in his doctoral dissertation presents a biography of Erasmus Joseph Jerzmanowski: January uprising insurgent, immigrant, inventor, businessman as well as philanthropist, and analyzes individual forms of his activity in the fields of business, charity and society. Born in 1844 Jerzmanowski due to his work became the richest Pole in the United States at the end of 19h century. Thanks to his will and various public donation was known as "the Polish Nobel". The foundation established by him was the cornerstone of the award given by the Polish Academy of Sciences and Arts in Krakow; award, because of its value and prestige very quickly compared with the fund of Alfred Nobel. The Erasmus and Anna Jerzmanowskis’ Award was the work of his life. Arkadiusz Więch shows not only its criteria, but also the circumstances of her grant between the years 1915 and 1938. Among its laureates were various famous Poles such as: Henryk Sienkiewicz, Ignacy Jan Paderewski, Jan Kasprowicz, Oswald Balzer, and Władysław Abraham.