Rozwój zintegrowany a dobrobyt społeczno-ekonomiczny – kłopoty z pomiarem

Abstract

Dobrobyt wiąże się z kwestią zaspokajania potrzeb zarówno indywidualnych, jak i zbiorowych. Precyzyjna ocena stopnia i sposobu zaspokojenia potrzeb zmienia się w zależności od społeczeństwa, jego poziomu rozwoju, uwarunkowań kulturowych, epoki historycznej. Zmianie również ulega pojęcie potrzeb podstawowych i potrzeb luksusowych. Kryteria oceny dobrobytu społeczno-ekonomicznego mają charakter zarówno mierzalny, jak niemierzalny, obiektywny i subiektywny, dochodowy i majątkowy, uniwersalny i kulturowy, materialny i duchowy. Nierozwiązalnym problemem wydaje się nie tylko wyczerpujące zdefiniowanie pojęcia dobrobytu, ale i jego jednoznaczny pomiar. Nie rozstrzygnięto też, czy na dobry byt i związaną z tym jakość życia ma w większym stopniu wpływ indywidualna sytuacja ekonomiczna jednostki, czy też otoczenie polityczne, społeczne, prawno-instytucjonalne, kulturowe, w jakim żyje. Kolejność państw według poziomu życia jego społeczeństwa zależy od tego jakie wagi przyznamy poszczególnym kryteriom kojarzonym z dobrobytem – wskaźnikom ilościowym dotyczącym wzrostu PKB, wskaźnikom rozwoju społecznego, zmianom strukturalnym, jakościowym lub instytucjonalno-prawnym, czy też odczuciom subiektywnym – oraz od tego, czy dobrobyt będzie oceniany według stanu zaspokojenia potrzeb, albo też w porównaniu do innych państw, regionów grup społecznych. Przy rosnącym coraz szybciej zróżnicowaniu dochodowym społeczności światowej ważnym zadaniem wydaje się opracowanie mierników rozwoju zintegrowanego, które najlepiej oddają poziom życia ogółu społeczeństwa. Ważnym ich elementem jest określenie zmiany sytuacji ekonomicznej grup najsłabszych. Rozwój zintegrowany i jego monitorowanie powinny być priorytetem współczesnych władz państwowych.

There is no clear-cut definition and measure of prosperity and economic well-being. It depends on individual attitude and vigour as well as political, economic and cultural conditions. Criteria for an estimate of economic well-being are universal and cultural, measurable and unmeasurable, subjective and objective. The people identify the prosperity with wealth, richness, exclusive consumption, wide choice, safety and happiness. The rich country doesn’t equal the individual well-being – poor people live in rich countries and very rich individuals live in poor countries. One of the tendencies observed in the contemporary world is growing social-economic stratification. Income differentials among particular labor market segments and in different social sections grow. This is accompanied by an increase in relative poverty of the employees. Except of economic indexes (GNP, GDP), for estimating of living standards, human development indicators and political conditions are very important. Because of growing income diversification of world community, an important task seems to develop measures of integrated development, that reflect the standard of living of the society best. An important part of them is to define the changes in the economic situation of the most vulnerable groups. The integrated development and its monitoring should be a priority of Government.