Disparities in employment and education across European Union member states

The article focuses on disparities in education and employment. The main aim is to evaluate scope and scale of disparities in education and employment among the EU Member States. The spatial scope of the research covers 27 EU Member States. The time scope of the research covers the period 2016–2023 (selected four years, in particular: 2016, 2019, 2020, 2023). The following hypothesis was verified during the research: Disparities in education and employment between EU countries are widening. The study was carried out using two selected methods of multivariate comparative analysis, namely Hellwig taxonomic measure of development (TMD) and standard deviations’ method of grouping linearly ordered objects. The significance of balanced development was stressed numerous times in the EU documents. The EU Action Plan for European Pillar of Social Rights emphasized the need to achieve high employment rate, reduce gender employment gap, lower early school leavers from education and training rate, promote tertiary education attainment and adult participation in learning. The necessity to solve the problem of young people NEET was also underlined. The conducted research confirmed the truth of the hypothesis assuming increasing disparities in employment and education across EU countries. The largest employment and education disparities are between the Scandinavian countries and Romania, Greece, Italy, Spain. The Scandinavian countries are distinguished by high employment rates, really low gender employment gaps, extremely high enrollment in higher education and life-long learning, relatively low NEET rates. As for the countries that make up the G1 group, their situation is due to coupled problems such as low employment rates, high NEET rates, relatively high unemployment rates, as well as large gender employment gaps and extremely low intensity of adult participation in training. The persistence and rise of disparities in education and employment between EU Member States is a serious problem for the EU, as this situation makes it difficult to create a more cohesive and convergent European Union. Therefore, active actions should be advocated to promote education and greater professional activity in those EU countries that struggle most with the problem of low employment and education.

Artykuł koncentruje się na problemie dysproporcji w zatrudnieniu i edukacji. Głównym celem jest zbadanie zakresu i skali dysproporcji z zakresu zatrudnienia i edukacji między państwami członkowskimi UE. Zakres przestrzenny prowadzonych badań to 27 państw członkowskich UE. Zakres czasowy prowadzonych analiz to okres 2016–2023 (wybrane cztery lata, a w szczególności: 2016, 2019, 2020, 2023). W trakcie badań weryfikowano hipotezę, zakładającą, że: Nierówności z zakresu edukacji i zatrudnienia występujące między krajami UE pogłębiają się. Badanie przeprowadzono z wykorzystaniem dwóch wybranych metod wielowymiarowej analizy porównawczej, a mianowicie taksonomicznej miary rozwoju Hellwiga (TMD) oraz metody odchyleń standardowych jako metody grupowania obiektów uporządkowanych liniowo. Znaczenie zrównoważonego rozwoju było wielokrotnie podkreślane w dokumentach unijnych. W Planie Działania UE na rzecz Europejskiego Filaru Praw Socjalnych podkreślono potrzebę osiągnięcia wysokiego wskaźnika zatrudnienia, zmniejszenia różnic w zatrudnieniu kobiet i mężczyzn, obniżenia wskaźnika osób przedwcześnie kończących edukację i szkolenia, promowania zdobywania wyższego wykształcenia i uczestnictwa dorosłych w uczeniu się. Podkreślono również konieczność rozwiązania problemu młodzieży NEET. Przeprowadzone badania potwierdziły prawdziwość hipotezy zakładającej narastanie dysproporcji w zatrudnieniu i edukacji między państwami UE. Największe różnice w zatrudnieniu i edukacji występują między krajami skandynawskimi a Rumunią, Grecją, Włochami i Hiszpanią. Kraje skandynawskie wyróżniają się wysokimi wskaźnikami zatrudnienia, bardzo niską genderową luką w zatrudnieniu, wyjątkowo wysokim poziomem uczestnictwa w szkolnictwie wyższym i kształceniu ustawicznym oraz stosunkowo niskimi wskaźnikami NEET. Sytuacja państw tworzących skupienie G1 wynika z wielu powiązanych problemów, takich jak niski poziom stopy zatrudnienia, wysoki poziom wskaźnika NEET, stosunkowo wysoka stopa bezrobocia, a także duża genderowa luka w zatrudnieniu oraz bardzo niska intensywność kształcenia ustawicznego. Utrzymywanie się oraz wzrost dysproporcji w obszarze edukacji i zatrudnienia pomiędzy państwami członkowskimi UE stanowi poważny problem dla UE, gdyż taka sytuacja utrudnia tworzenie bardziej spójnej i konwergentnej Unii Europejskiej. Dlatego też należy postulować aktywne działania na rzecz promocji edukacji i większej aktywności zawodowej w tych krajach UE, które najbardziej borykają się z problemem niskiego zatrudnienia i wykształcenia.