Emma Bovary – (nie)odwzajemniona namiętność. Z obyczajów czytania literatury powszechnej w liceum

Tekst dotyczy niewykorzystanego potencjału klasyki literatury powszechnej (ściślej, prozy realistycznej i naturalistycznej) w szkole średniej. Punktem wyjścia do refleksji zogniskowanej na powieści Flauberta jest jej tytułowa postać, budząca sympatię, pożądanie, obojętność, niesmak, obrzydzenie, oraz eseistyka skandalistów: Mario Vargasa Llosy i Vladimira Nabokova. Innym pretekstem do przemyśleń na temat możliwych wymiarów obecności i sposobów czytania Emmy Bovary na lekcjach literatury są zapisy „nowej” Podstawy programowej, a także wybrane podręczniki do szkół ponadpodstawowych wraz z wpisanymi w nie propozycjami metodycznymi oraz dostępna obudowa dydaktyczna związana z Panią Bovary. Całości dopełniają głosy literaturoznawców, biografów i tłumaczy (m.in. M. Żurowskiego, P. Śniedziewskiego, M. Bieńczyka, K. Szczuki, R. Lis, R. Engelkinga, F. Browna, J. Rousseta, J. Ranciere’a), czytelników znanych i krytyków (m.in. A. Sygietyńskiego, J. Parandowskiego, A. Bobkowskiego), samego autora (m.in. fragment listów do Luizy Colet) oraz wypowiedzi odbiorców nieprofesjonalnych (uczniów). Na przecięciu spojrzeń – głosów – odczytań przywołanych osób i postaci literackiej ujętych intertekstualnie pojawi się – być może – Inne, eksponujące solidarność ludzkich doświadczeń, spojrzenie na jedną z najważniejszych powieści w historii literatury: pomiędzy powieścią, biografistyką a życiem.

The text deals with the untapped potential of the classics of popular literature (more specifically, realist and naturalist prose) in secondary school. The starting point for the reflection focused on Flaubert’s novel is the title character, evoking sympathy, desire, indifference, distaste, disgust, and the essayism of the scandalists Mario Vargas Llosa and Vladimir Nabokov. Another pretext for reflection on the possible dimensions of the presence and ways of reading Emma Bovary in literature lessons is provided by the provisions of the ‚new’ core curriculum, selected textbooks for secondary schools together with methodological proposals and available didactic materials related to Madame Bovary. The book is supplemented by contributions from literary scholars, biographers and translators (including M. Żurowski, P. Śniedziewski, M. Bieńczyk, K. Szczuka, R. Lis, R. Engelking, F. Brown, J. Rousset, J. Ranciere), well–known readers and critics (e.g. A. Sygietyński, J. Parandowski, A. Bobkowski), the author himself (e.g. letters to Louise Colet), and statements of non–professional recipients (students). At the intersection of the gazes – voices – readings of the evoked persons and literary figures taken intertextually, perhaps an I n n e, exposing the solidarity of human experience, a look at one of the most important novels in the history of literature will emerge: between novel, biography and life.