„Dla innej przyszłości świata”. Dojrzała myśl utopianistyczna na łamach „Problemów”

Abstract

Artykuł stanowi próbę interpretacji w duchu badań utopian studies artykułów i utworów literackich publikowanych w czasopiśmie „Problemy” w latach 1980–1985. Był to okres silnej obecności życzeniowych wizji rzeczywistości na łamach polskiej prasy, co wynikało z sytuacji kraju w dobie PRL-u. Zgodnie z badaniami takich zachodnich badaczy, jak Ruth Levitas wskazano na obecność utopianistycznego myślenia w artykułach pojawiających się w prasie popularnonaukowej. Skupiono się przede wszystkim na kilku wymiarach utopijnego myślenia: cybernetycznym, transhumanistycznym, ekologicznym, wychowawczym.

The article is an attempt to interpret, in the spirit of utopian studies, articles and literary works published in the magazine “Problemy” in the years 1980–1985. It was a period of strong presence of wishful visions of reality in the Polish press, which resulted from the country’s situation in the era of the Polish People’s Republic. According to the research of such Western researchers as Ruth Levitas, the presence of utopian thinking was indicated in articles appearing in the popular science press. The focus was primarily on several topics of utopian thinking: cybernetic, transhumanistic, ecological, educational.