Oświeceniowy motyw damy modnej – kontynuacje i nawiązania w wybranych utworach kanonicznych dla szkoły średniej

Abstract

Artykuł dotyczy nawiązania do oświeceniowego motywu damy modnej w utworach kanonicznych dla szkoły średniej. Omawiany motyw wzorował się na utworze Ignacego Krasickiego pt. „Żona modna” i zyskał swą popularność głównie w epoce oświecenia. Jego charakterystyczne cechy to: nadmierne zafascynowanie modą, nadużywanie języka francuskiego, wygodne życie pełne przepychu oraz rozluźnienie obyczajów. Tzw. dama modna, dzięki swej uniwersalności, stała się częstym kontekstem i nawiązaniem w kolejnych epokach. Jej pokłosie możemy spotkać w najbardziej znanych lektur kanonicznych szkoły średniej. Wśród nich znajdzie się intrygująca Telimena z „Pana Tadeusza”, anielska Izabela Łęcka z „Lalki” oraz histeryczna Emilia Korczyńska z „Nad Niemnem”.

The paper deals with the reference to the Enlightenment motif of the fashionable lady in canonical works for secondary school students. This motif gained its popularity in the Enlightenment following Ignacy Krasicki’s work entitled “The Fashionable Wif’”. Its main characteristics were an excessive fascination with fashion, overuse of the French language, comfortable glamorous lifestyle, and non-respect for customs. The fashionable lady motif gained its popularity in the periods to come thanks to its universality. It can be found in some of the most famous canonical readings for secondary school students. They include the intriguing Telimena from “Pan Tadeusz”, the angelic Izabela Łęcka from “Lalka” and the neurotic Emilia Korczyńska from “Nad Niemnem”.