Aesthetic and architectonic paradigms in Vienna church architecture at the turn of the 20 th century

Abstract

Vienna, the capital of the Habsburg monarchy and the seat of its rulers, in the 19 th century became a metropolis, and the rocketing city population necessitated the building of many new churches. One of the most important practical and theoretical problems was the “appropriate” style to be used in those constructions. The result of the debates conducted at the time was accepting the validity of the mediaeval styles, especially Gothic, considered to be the “ideal” language of church architecture. Forms borrowed from more recent epochs in art and architecture were noticeably less popular (in the theory of church building they were practically unanimously rejected). Reception of early modernism was also limited. Despite the supremacy of Neo-Gothic and the Neo-Romanesque style, Vienna churches of the turn of the 20 th century are characterized by great variety, which reflects the dilemmas of their creators.

Wiedeń, stolica monarchii habsburskiej i siedziba jej władców, stał się w wieku XIX metropolią, a skokowy wzrost liczby ludności miasta pociągnął za sobą konieczność budowy licznych kościołów. Jedną z najstotniejszych kwestii praktycznych i teoretycznych był „właściwy” styl tych świątyń. Efektem prowadzonych wówczas dyskusji było uznanie aktualności stylów średniowiecznych, w tym zwłaszcza gotyku, który uchodził wręcz za „idealny” język architektury sakralnej. Dużo mniejszą popularnością cieszyły się formy zaczerpnięte z repertuaru sztuki nowożytnej (w teorii budownictwa kościelnego były one niemal jednogłośnie odrzucane); ograniczona była również recepcja wczesnego modernizmu. Pomimo supremacji neogotyku i neoromanizmu wiedeńską architekturę sakralną przełomu XIX i XX wieku cechuje olbrzymia różnorodność, odzwierciedlająca dylematy jej twórców.