The idea of civil society has became one of the most important premises of deliberative democracy. The question concerning the best model of democracy is still present in the international political and scientific discourse. The contemporary research approach to deliberative democracy referred to as the ‘systemic turn’ exposes three factors: the search for opportunities to develop and promote deliberation on a mass scale; the emphasis on the division of tasks and activities among participants within the system; the introduction of a certain continuum to the criterion of deliberation linking the multiplicity of institutions and the processes that occur among them. It is significant that many researchers confirm that thanks to deliberative methods and tools, the legitimacy of local government activities is strengthened. Identified shortcomings of deliberative democracy at the local level (potential institutional neutralization of activists’ activities, participatory frustration or widespread incompetence of citizens participating in deliberation) have become contribution to the discussion on the further directions of development of this form as well as possibilities for its improvement.

Idea społeczeństwa obywatelskiego stała się jedną z najważniejszych przesłanek demokracji deliberatywnej. Pytanie dotyczące najlepszego modelu demokracji jest wciąż obecne w międzynarodowym dyskursie politycznym i naukowym. Współczesne podejście badawcze do demokracji deliberatywnej określane jako „zwrot systemowy” eksponuje trzy czynniki: poszukiwanie możliwości rozwoju i promocji deliberacji w skali masowej; nacisk na podział zadań i działań pomiędzy uczestników w ramach systemu; wprowadzenie pewnego kontinuum do kryterium deliberacji łączącego wielość instytucji i procesów, które wśród nich zachodzą. Znamienne jest, że wielu badaczy potwierdza, że dzięki metodom i narzędziom deliberacyjnym wzmacnia się legitymizacja działań samorządu terytorialnego. Zidentyfikowane mankamenty demokracji deliberatywnej na poziomie lokalnym (potencjalna instytucjonalna neutralizacja działań aktywistów, frustracja partycypacyjna czy powszechna niekompetencja obywateli uczestniczących w deliberacji) stały się przyczynkiem do dyskusji nad dalszymi kierunkami rozwoju tej formy, a także możliwościami jej doskonalenia.