Style kierowania a przejawy kultury organizacyjnej w przedsiębiorstwie

Abstract

W artykule przedstawiono style kierowania występujące w przedsiębiorstwie oraz związki zachodzące pomiędzy stosowanymi stylami kierowania i przejawiającą się kulturą organizacyjną. Style kierowania rozpoznano przy pomocy testu Reddina. W metodzie tej uwzględnia się nastawienie kierowników na zadania, relacje międzyludzkie i efekty związane z wykonywaniem wyznaczonych zadań. Zastosowana metoda pozwala na wyodrębnienie czterech stylów kierowania efektywnych i czterech nieefektywnych. Style kierowania oceniano u kierowników pięciu podstawowych działów znajdujących się w strukturze organizacyjnej przedsiębiorstwa. Wśród kierowników korzystających z efektywnych stylów kierowania byli biurokraci, inspiratorzy, operatywni pragmatycy i życzliwi autokraci. W grupie przedstawicieli stylów mniej efektywnych byli dezerterzy, jeden dyktator i jeden misjonarz. Zaobserwowano znaczne różnice występujące wśród ocenianych kierowników w wartościach oceniających nastawienie na zadania, pracowników i efektywność. O przejawach kultury organizacyjnej wypowiadali się za pośrednictwem kwestionariusza ankiety podwładni ocenianych kierowników. Badanie przeprowadzono w przedsiębiorstwie portu lotniczego działającego jako spółka akcyjna. W badaniu uczestniczyło 15 kierowników i 124 pracowników podwładnych kierownikom. Kwestionariusz dotyczący oceny przejawów kultury organizacyjnej zawierał stwierdzenia pozwalające wskazać profil wiodących wartości kulturowych w obszarze zarządzania, komunikacji, relacji międzyludzkich zachodzących pomiędzy pracownikami i symboli. W prowadzonych badaniach została zachowana zasada pełnej anonimowości. Analiza zebranych danych empirycznych pozwoliła stwierdzić, że kierownicy w większości stosują efektywne style kierowania, jednak nie stwierdzono istotnych zależności pomiędzy stylami kierowania i określonymi przejawami kultury organizacyjnej.

The article is concerned with types of management styles occurring in an enterprise as well as associations between applied management styles and manifested organizational structure. The management styles were identified using the Reddin test. In this method managers' task orientation, interpersonal relationships and effects of carrying out designated tasks are accounted for. The method allows for distinguishing four effective and four ineffective management styles. The management styles were evaluated in the group of managers from five essential departments situated in the organizational structure of the company. Among managers using effective managing styles there were: bureaucrats, initiators, operative pragmatists and benevolent autocrats. In the group representing less effective managing styles: deserters, one autocrat as well as one missionary were identified. Significant differences among assessed managers were observed in terms of values evaluating orientation on tasks, employees and efficiency. The ones that expressed their opinions on the manifestations of organizational structures were assessed managers' subordinates who completed a questionnaire. The survey was conducted in an airport company operating as a public limited company: 15 managers and 124 subordinate employees participated in the survey. The questionnaire on assessment of organizational structure manifestations comprised of statements allowing to identify a profile of leading cultural values in the areas of management, communication, interpersonal relationships among employees as well as symbols. In the survey conducted complete anonymity was assured. The analysis of empirical data collected allowed to conclude that managers mostly apply effective managing styles, however, significant relationships between management styles and specific manifestations of organizational culture were not identified.