„De accusationibus et inscriptionibus” (D. 48, 2). Kilka uwag na temat crimen i accusatio w prawie rzymskim

Abstract

Badanie natury rzymskich crimina oraz ich typologii stało się możliwe dzięki świadectwu rzymskiej jurysprudencji. Claudius Saturninus dokonał rozróżnienia przestępstw, koncentrując się głównie na sposobie ich popełnienia (przestępczy modus operandi). Ostatecznie jednak w odtworzeniu istoty rzymskiego przestępstwa prawa publicznego pomocne okazały się wymogi formalne dla accusatio zestawione przez Paulusa i Ulpiana. Pozwoliły na wyciągnięcie wniosku o pojmowaniu przez Rzymian przestępstwa wedle formalnej metody jego określania, czyli jako czynu zabronionego, którego znamiona opisano w ustawie.

The examination of the nature of the Roman crimina and their typology was made possible due to the testimony of the Roman jurisprudence. Claudius Saturninus distinguished between crimes based mainly on the manner of committing the crime (criminal modus operandi). Finally, however, the formal requirements for accusatio compiled by Paulus and Ulpian, helped to reconstruct the nature of the Roman public law crime. They allowed to make a conclusion about Romans perceiving the crime in accordance with the formal method of defining it, i.e. as a criminal offence, the elements of which were described by the law.