Nierówności dochodowe w wybranych krajach na tle systemów społeczno-gospodarczych

Abstract

Nierówności dochodowe są z jednej strony czynnikiem wpływającym na dynamikę procesów rozwojowych. Z drugiej jednak strony problem nierówności jest związany z systemem społeczno-gospodarczym, kształtowanym przez państwo ładem instytucjonalnym. W artykule badaniu podlegają zależności pomiędzy nierównościami a system społeczno-gospodarczym. Cele badawcze niniejszego opracowania zostały określone jako identyfikacja oraz próba określenia związku pomiędzy nierównościami a systemem gospodarczym. W artykule przyjęto roboczą hipotezę badawczą mówiącą, że model redystrybucji kształtowany w ramach systemów gospodarczych poszczególnych krajów ma związek z poziomem nierówności. W badaniach tej problematyki, dla potrzeb realizacji celu dokonano przeglądu badań z zakresu związku pomiędzy elementami systemu gospodarczego, poziomem nierówności i procesami rozwoju gospodarczego. Metodą tej analizy jest opis o charakterze jakościowym i statystycznym dokonany przy wykorzystaniu danych statystycznych dotyczących poziomu i dynamiki zmian nierówności i zmiennych charakteryzujących systemy gospodarcze analizowanych krajów. Przeprowadzone w artykule badanie pozwala potwierdzić założoną na wstępie hipotezę, że system gospodarczy związany jest z poziomem nierówności w wybranych krajach. W krajach o wyższej redystrybucji poprzez wydatki i podatki nierówności były niższe. Interesujące wnioski z badań dotyczą wykrycia tendencji zmian w zakresie nierówności. W krajach o tradycji liberalnej w ostatniej dekadzie nastąpił znaczny spadek nierówności. W Szwecji i Danii natomiast nastąpił wzrost nierówności. W rezultacie dystans dzielący te kraje pod względem nierówności zmniejszył się. Poza tym zauważono relatywnie duży spadek nierówności w Polsce oraz duży wzrost nierówności w Niemczech. W efekcie tych zmian poziom nierówności w ostatnim roku analizy był porównywalny.

Income inequality is a phenomenon influencing the dynamics of development processes. On the other hand, the problem of inequality is related to the economic system and the institutional order. The article deals with the relationship between inequalities and the economic system. The research objective of this study has been identified as determining the link between inequalities and the economic system. The article assumes a working hypothesis that the level and effectiveness of redistribution in each economic system of individual country is related to inequality. In the study of this problem, to realize the objective, the study on the relationship between elements of the economic system and the level of inequality was reviewed. The method of this analysis is qualitative and statistical description. Comparative analysis was made using statistical data on the level and dynamics of changes in inequalities and variables characterizing economic systems of analyzed countries. The study conducted in this paper confirms the hypothesis that the economic system influences economic inequalities in selected countries. In countries with higher redistribution, higher spending and taxes, the inequality level was lower. Interesting research conclusions concern the trends in changes in inequalities according to economic systems. In countries with a liberal tradition in the last decade there has been a significant decline in inequality. On contrary, in Sweden and Denmark, there was an increase in inequality. As a result, the distance separating these countries in terms of inequality has decreased. Besides, a relatively large drop in inequalities in Poland and a large increase in inequality in Germany were noted. As a result of these changes, the level of inequality in the final year of analysis was comparable.