Różnice inflacji jako przyczyna problemów krajów peryferyjnych. Teoretyczne i empiryczne uzasadnienia wystąpienia kryzysu walutowego w strefie euro

W opracowaniu przeanalizowano alternatywne wyjaśnienie mechanizmów i przyczyn leżących u podstaw narastania kosztów obsługi długu publicznego w Grecji, Hiszpanii, Irlandii, Portugalii oraz we Włoszech. Podane zostały różne argumenty wspierające interpretację pojawienia się tego zjawiska jako kryzysu kursu walutowego w kontekście reżimu sztywnych kursów walutowych, związanego z występowaniem znaczącego zróżnicowania dynamik inflacyjnych, nierównowag handlowych oraz ograniczeń narzędzi polityki gospodarczej zarówno na poziomie narodowym, jak i europejskim. Zauważono przede wszystkim, że różne fazy narastania stóp procentowych w Grecji można wyjaśniać na podstawie dostępnych już modeli kryzysu walutowego. Zgodnie z innymi źródłami podkreślono ponadto, że kraje peryferyjne kolejno dotknięte kryzysem łączył wyższy wzrost kosztu pracy w stosunku do krajów rdzenia, rejestrowany od momentu ich wejścia do wspólnej waluty aż do pojawienia się zwiększeń kosztów obsługi ich długu publicznego. Kraje peryferyjne odnotowały także znaczące deficyty rachunku bieżącego. Na podstawie przeprowadzonej przez autora analizy danych pokazano, że wyższe niż średnie w strefie euro tempo wzrostu cen rejestrowane w krajach peryferyjnych przyczyniło się do znaczącej i progresywnej aprecjacji realnego kursu walutowego we wszystkich tych krajach oraz mogło spowodować nadmierny wzrost kosztu pracy, utraty konkurencyjności i deficyty rachunku bieżącego. Zdaniem autora artykułu zróżnicowanie dynamik inflacyjnych mogło być więc główną przyczyną narastania kosztów obsługi długu publicznego w peryferyjnych państwach strefy euro.

This work analyses an alternative explanation of mechanisms and likely causes, which could lead to the growth of public debt service costs in Greece, Ireland, Italy, Portugal and Spain. Different arguments supporting interpretation of such a phenomenon as a currency crisis are given, underling that, in a fix exchange rate framework, significant inflation differential, trade imbalances and economic policy limitations at national as well as at European level could have been most likely causes of the crisis. First of all, it has been pointed out, that it is possible to explain different phases of yield rate growth in Greece on the basis of already existing currency crisis models. As already stressed in other sources, it has been, then, underlined, that from the very moment of their entrance in the euro area up to the European sovereign debt crisis breakthrough, all of the peripheral countries mostly interested by the crisis have registered higher labour cost growth in comparison with core countries. Moreover, peripheral countries have been running significant current account deficits, too. On the basis of author own empirical data analysis it has been, thus, pointed out that higher price growth rate registered in peripheral countries caused a relevant and progressive appreciation of the real exchange rate in each of those countries and it could then lead to higher labour cost growth rate, competiveness loses and current account deficits, as well. According to the author, inflation dynamics differences could, thus, have been the main cause of public debt service cost rises in peripheral euro area countries.