Polityka antykryzysowa administracji Herberta Hoovera w latach 1929–1932

Abstract

Bezprecedensowy poziom stopy bezrobocia, sięgający niemal 24% w 1932 r., uprawniał 31. prezydenta USA Herberta Hoovera do powzięcia nadzwyczajnych środków z instrumentarium polityki gospodarczej. W artykule przedstawiono katalog działań podjętych przez administrację republikańską w latach 1929–1932, mających – w zamierzeniu – przywrócić gospodarkę na ścieżkę wzrostu gospodarczego. Na podstawie wspomnień prezydenta oraz wystąpień publicznych scharakteryzowano jego poglądy nt. ekonomii i filozofii ekonomii. Pokazano, jak bardzo wpływały one na działania antykryzysowe podjęte w pierwszej fazie kryzysu. Centralna część tekstu koncentruje się na analizie konkretnych decyzji politycznych: polityce utrzymania dotychczasowego poziomu płac, konsensusie pomiędzy pracodawcami i pracownikami oraz programie robót publicznych. Pokazano ewolucję poglądów Hoovera: od podejścia odrzucającego potrzebę ingerencji w mechanizm rynkowy do coraz większej regulacji gospodarki (przyjęcie Emergency Construction Appropriation Act oraz powołanie Reconstruction Finance Corporation). Wywodowi towarzyszy prezentacja kluczowych danych makroekonomicznych, co pozwala ocenić skuteczność (lub jej brak) polityk antykryzysowych Hoovera. Artykuł uwzględnia ich recepcję przez społeczeństwo amerykańskie. W tym celu scharakteryzowano protest górników w Harlan, budowę baraków i osiedli bezrobotnych (hooversvilles) oraz marsz weteranów z 1932 r. Wydarzenia te oraz personifikacja zapaści gospodarczej i słaba polityka komunikacyjna administracji Hoovera skutkowały katastrofalnym wynikiem w listopadowych wyborach. On sam zaś przeszedł do historii jako prezydent „kryzysowy”, „pasywny” i „nieudolny”. Narrację tę wspierali w szczególności zwolennicy Partii Demokratycznej, dyskontującej korzyści polityczne z przeciwstawiania Hoovera Rooseveltowi. I to pomimo tego, że Roosevelt kontynuował liczne programy zapoczątkowane przez Republikanów, a o wyjściu USA z kryzysu można mówić dopiero po wybuchu II wojny światowej.