Instytucje kontrolują i porządkują ludzkie zachowania, zwiększając stopień ich przewidywalności, tym samym stwarzając warunki do racjonalnego działania i wzrostu produktywności. W ten sposób uwidacznia się ich związek z kategorią konkurencyjności terytorialnej, której podstawą jest produktywność, efektywność wykorzystania zasobów, przekładająca się w ostateczności na poziom życia mieszkańców i wzrost PKB per capita. Czynniki instytucjonalne sytuują się w całej gamie czynników określających konkurencyjność, należąc do grupy tzw. czynników aktywnych, wpływających na sposób wykorzystania zasobów, ich produktywność. Bazując na zależnościach między instytucjami a konkurencyjnością wyodrębnić można dwa podstawowe kanały transmisji wpływu instytucji na rozwój gospodarczy i konkurencyjność, którymi są koszty transakcyjne a także, zdaniem autora referatu, kapitał intelektualny (składający się w swej strukturze z kapitału: ludzkiego, społecznego, strukturalnego i relacji), wpływający znacząco na zachowania organizacyjne (kulturę przedsiębiorczości, współdziałanie w ramach powiązań sieciowych, stosunek do pracy, polityki, odporność na korupcję, klimat inwestycyjny). Poziom kosztów transakcyjnych w istotny sposób wpływa na przyciąganie kapitału zewnętrznego do danego terytorium (kraje, regiony oceniane są na podstawie czynników, które decydują o kosztach prowadzonej działalności gospodarczej). Państwa, regiony poprzez rozwiązania instytucjonalne konkurują o inwestycje przedsiębiorstw (konkurencyjność instytucjonalna), zwłaszcza zaawansowanych technologicznie korporacji transnarodowych. Ważne jest, by nie wpaść w pułapkę konkurowania poprzez tworzenie przywilejów(zjawisko szantażowania sektora publicznego ze strony sektora prywatnego o przywileje w zamian za lokalizację działalności).

Institutions control and put in order people’s behaviours, making them more predictable, and so they create conditions for rational actions and increase of productivity. In this way there can be shown their connection with territorial competitiveness which is based on productivity, efficiency of usage of resources, leading to high life level and increase of GDP per capita. Institutional factors are set among many other factors of competitiveness, they belong to the group of so called active factors influencing the way of usage of resources and their productivity. Basing on connections between institutions and competitiveness there can be specified two main transmission channels of the institutions’ influence on economic development and competitiveness, that are: costs of transactions and also, by the author of the paper, intellectual capital (that is constituted by human, social, structural and relationships capital) that essentially influences organizational behaviours (culture of entrepreneurship, cooperation within net connections, attitude to work, policy, resistance to corruption and investment climate). The level of costs of transactions essentially influences the process of attracting external capital to the specified territory (countries, regions are assessed basing on factors that decide about the costs of economic activity). Countries, regions compete in the sphere of their institutions about investment of enterprises (institutional competitiveness), especially taken by technologically advanced international corporations. It is important to avoid the trap of competing by creation of privileges (phenomena of blackmailing public sector by the private one into privileges in case of enterprise location).