Idea utworzenia Wielkopolskiego Parku Narodowego – refleksje po lekturze dawnych wydawnictw

Artykuł przedstawia mniej znane i zapomniane fakty, dokumenty i publikacje związane z wydawnictwami dotyczącymi parków narodowych, a także z utworzeniem Wielkopolskiego Parku Narodowego. Pokazują one związki pomiędzy ochroną przyrody, a historią, działaniami administracyjnymi, polityką, kulturą i gospodarką. Ich znajomość jest ważnym elementem realizacji ustawowych celów ochrony przyrody poprzez prowadzenie działalności edukacyjnej, informacyjnej i promocyjnej w dziedzinie ochrony przyrody. Przedstawione materiały pokazują przestrzeń, przyrodę, kulturę oraz ludzi, którzy traktowali swoją działalność organizacyjną i autorską jako swoistą misję, na trwale zapisując się w krajowym i światowym obiegu kultury. Stworzyli oni intelektualne podstawy współczesnej ochrony przyrody, w tym tworzenia parków narodowych, mające także wpływ na budowanie narodowej tożsamości. Pierwsza polska ustawa o ochronie przyrody z 1934 roku zapoczątkowała kontynuowany do dzisiaj kompleksowy proces ochrony zasobów przyrody nieożywionej i ożywionej. W 90. rocznicę jej uchwalenia Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wyraził uznanie dla wszystkich zajmujących się ochroną przyrody, traktowanej nie tylko jako patriotyczny obowiązek, ale jako konieczność dla dobra życia wszystkich gatunków Ziemi.

The article presents lesser-known, and sometimes even completely forgotten facts, documents, and publications related to publications concerning national parks, as well as the establishment of the Wielkopolska National Park. They illustrate the connections between nature conservation and history, administrative actions, politics, culture, and the economy. Knowledge of these connections is an important element in achieving the statutory goals of nature conservation through educational, informational, and promotional activities in the field of nature protection. The presented materials showcase the space, nature, culture, and people who regarded their organizational and authorship activities as a kind of mission, leaving a lasting mark in the national and global cultural sphere. They created the intellectual foundations for modern nature conservation, including the establishment of national parks, which also influenced the building of national identity. The first Polish nature conservation law from 1934 initiated in our country a comprehensive process of protecting both non-living and living natural resources, which continues to this day. On the 90th anniversary of its enactment, the Polish parliament (the Sejm) expressed recognition for all those involved in nature conservation, regarded not only as a patriotic duty but also as a necessity for the well-being of all species on Earth.