Alternatywne sposoby pozasądowego rozstrzygania sporów konsumenckich w Polsce wobec digitalizacji rynku

Abstract

Artykuł oparty na analizie aktów prawnych oraz literatury przedmiotu ma na celu przedstawienie alternatywnych sposobów pozasądowego rozstrzygania sporów konsumenckich w Polsce w kontekście digitalizacji rynku. Omówione zostały wybrane aspekty prawne w dziedzinie alternatywnych sposobów rozstrzygania sporów konsumenckich w Unii Europejskiej i Polsce. Zdefiniowano ponadto pojęcie współczesnego konsumenta w kontekście digitalizacji rynku. Zgodnie z nią współczesny konsument to taki, który do codziennych zakupów wykorzystuje zarówno wszystkie tradycyjne możliwości zakupowe, jak i cyfrowe rozwiązania technologiczne. Ma możliwość korzystania z wielu kanałów nabywczych w jednym czasie, w zależności od swoich aktualnych wymagań i potrzeb. W kolejnej części artykułu dokonano rodzajowego podziału podmiotów ADR działających w Unii Europejskiej. Wskazano i scharakteryzowano podmioty ADR funkcjonujące w Polsce. Należą do nich: Stały Polubowny Sąd Konsumencki działający przy Wojewódzkim Inspektoracie Inspekcji Handlowej, Wydział Ochrony konsumentów Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej, Rzecznik Ubezpieczonych oraz Arbiter Bankowy. Ostatnia część artykułu pełni rolę konkluzji, zawiera rozważania na temat faktycznych problemów alternatywnych sposobów rozstrzygania sporów konsumenckich w dobie digitalizacji rynku w Polsce. Wskazano w niej, iż rozwój digitalnego rynku, w którym konsument będzie czuł się pewnie, uzależniony jest między innymi od sprawnie funkcjonujących podmiotów świadczących pomoc nabywcom w przypadku naruszania ich praw. Dlatego rozwój alternatywnych sposobów pozasądowego dochodzenia roszczeń jest ważną i jak najbardziej aktualną kwestią.

The article is based on the analysis of the legal acts and the literature of the objects which main purpose is to present the alternative manners of extrajudical arbitration of consumer disputes in Poland in the context of market digitization. Particular legal -organizational issues of the conception of alternative dispute resolution in the European Union and Poland are also shown. The notion of modern consumer in the context of market digitization is defined. The Modern consumer is the person who takes advantage of all traditional shopping capabilities as well as digital technological solutions for daily shopping. They have the capability of the use of many purchasing channels simultaneously depending on current claims and requirements. In addition, the generic division of the ADR organizations functioning in the European Union is analyzed. The ADR organizations in Poland were indicated and characterized. They include Constant Consumer Arbitral Tribunal, Trade Inspection, Consumer Protection Department, Insurance Ombudsman and Self-government organization of banks. Last part of the article is the conclusion of real alternative dispute resolution problems in market digitization era in Poland. It states that the development of digitization market, in which the consumer is secure, is subordinated to proficiently functioning subjects showing assistance to the consumers in the case of violating their rights. That is why the development of alternative ways of investigation of extrajudical pretensions seems to be the current and important issue.