Ponadnarodowe podmioty gospodarcze i ich wpływ na politykę ekonomiczną państwa

Abstract

W ostatnich trzydziestu latach rośnie rola i znaczenie globalnych i regionalnych organizacji gospodarczych. Nadają one ton i kierunek nie tylko przemianom ekonomicznym, ale i politycznym, społecznym oraz kulturowym we współczesnym świecie. Wpływają na kondycję ekonomiczną państw i regionów. Stopniowo przejmują globalną władzę. Spychają one politykę i związane z nią zasady demokracji na margines. Przyjęło się uważać, iż przynależność do tych organizacji oraz zainteresowanie kapitału ponadnarodowego określonym państwem, uwiarygodnia, nobilituje i włącza kraje do światowego systemu gospodarczego. Dla krajów biedniejszych lub pogrążonych w kryzysie wiąże się to z możliwością uzyskania zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy, dostępu do postępu technicznego lub dopływu kapitału produkcyjnego. Okupione jest to jednak koniecznością akceptacji ujednoliconej neoliberalnej polityki gospodarczej, ograniczeniem suwerenności i rezygnacją z części swoich kompetencji i, a nawet interesów. Celem podjętych badań jest analiza głównych uwarunkowań współczesnej polityki gospodarczej i kierunków jej zmian oraz skutków oddziaływań procesów i sił globalnych na decyzje podejmowane w gospodarce.

The study is devoted to the analysis of the impact of global and regional economic organizations and large transnational companies on the policy and the condition of the state and its citizens. Transnational companies are becoming the dominant players in the international arena. These economic actors are putting ever-increasing demands to the state, they are forcing the implementation of solutions favourable to themselves, and they are taking over some of the state functions. Because of the transnational and often even intercontinental range of their activities, there is no comparable economic power. The power transforms into political and socio-cultural influence. International economic organizations are limiting the sovereignty of the state, especially in those areas where government policy comes into conflict with the interests of capital. The growing impact of the international capital can provide both opportunities as well as challenges and threats to the functioning of the state and its security.