Zabójstwo w rzymskim oraz polskim prawie karnym. Uwagi na tle zachodzących zmian w ujęciu tego przestępstwa

Abstract

Zabójstwo człowieka jest jedną z najpoważniejszych zbrodni, stanowi bowiem zamach na życie ludzkie, które w katalogu wartości chronionych przez prawo zajmuje czołowe miejsce. Prawnokarnej ochronie życia na gruncie polskiego prawa karnego służą zawarte w k.k. przepisy rozdz. XIX. Również w starożytnym Rzymie we wszystkich okresach historycznych zabójstwo człowieka uznawano za jedną z najcięższych zbrodni. W ramach opracowania przedstawiono uwagi dotyczące ujęcia tego przestępstwa w rzymskim oraz polskim prawie karnym. W pierwszej kolejności wskazano zmiany, jakie następowały w grupie czynów godzących w życie człowieka w starożytnym Rzymie. Zwrócono m.in. uwagę na odróżnianie zabójstwa krewnego (parricidium) oraz osoby obcej (homicidium). Dalsze rozważania dotyczą omówienia rozwarstwienia przestępstwa zabójstwa, jakie stopniowo następowało w polskich kodyfikacjach karnych XX w. Prowadzonym wywodom towarzyszą uwagi o zasadności oraz znaczeniu wprowadzanych zmian.

Killing a man is one of the most serious crimes. It is a life threatening crime, whereas life occupies leading place in the catalogue of values protected by law. Chapter XIX of the penal code specifies regulation of the Polish criminal law on law-penal life protection. Also in the ancient Rome, in all historic periods, killing a man was considered as one of the heaviest crimes. This work presentes remarks on treating this crime in Roman and Polish criminal law. In the first part, changes introduced in the ancient Rome in the life threatening group of crimes are considered. In particular, difference between killing a relative, parricidium, and a stranger homicidium, is indicated. In the second part stratification of the killing crime introduced into Polish criminal codes of XX century is presented Considerations are combined with remarks on legitimacy and significance of the changes.