Teoretyczne podstawy integracyjnego obszaru walutowego. Dylematy przystąpienia Polski do strefy euro

Abstract

Rozważania i analizy wskazują, że zespół kryteriów z Maastricht jest intelektualnie niedopracowany; nie zawiera warunku zgodności produktywności pracy, jest zatem niewystarczający do kwalifikacji państw kandydujących do strefy walutowej, jaką z zamierzenia miała być strefa euro. Polska, ze względu na niską produktywność pracy i finansowanie lwiej części deficytu sprzedażą papierów dłużnych na zagranicznych rynkach, nie powinna aspirować do obecnej strefy euro. Polska powinna dążyć do utrzymania samodzielności swoich decyzji ekonomicznych, czyli swojej podmiotowości. Jest też faktem, że strefa euro w zamierzonej formie bardziej dyskryminuje państwa (dzieli na grupy) niż je integruje. Właściwym kandydatem do tej strefy jest państwo, którego wskaźnik produktywności pracy jest wyższy niż 3,0, a wskaźnik Q dla Polski nie osiąga 2,0. Jeśli jednak założyciele Unii Europejskiej rzeczywiście pragną rozwijać integrację dla dobra narodów, to w organizacji strefy euro należy przeprowadzić wskazane reformy. Są one łatwe organizacyjnie i technicznie, lecz bardzo trudne politycznie. Jednak utworzenie strefy walutowej według wskazanych zasad wytworzy korzystny i trwały impuls rozwojowy, więc ten trud powinien zostać podjęty. Inna droga integracji może polegać na zainicjowaniu przez Polskę mniejszej strefy walutowej (na przykład tworzonej z państw Grupy Wyszehradzkiej i sąsiednich), która po osiągnięciu wyższej produktywności pracy, zintegruje się ze strefą euro na własnych warunkach.

The deliberations and analyses indicate that the Maastricht criteria are not intellectually refined; they do not contain the condition of labor productivity conformity and are therefore insufficient to qualify candidate countries for accession to the currency area, which the eurozone was intended to be. The eurozone was by definition not designed to integrate. Poland, due to its low labor productivity and financing of a major part of the deficit through selling debt securities in foreign markets, should not aspire to join the current eurozone if it wants to remain independent in its economic decisions and maintain its autonomy. It is also a fact that the eurozone in its intended form discriminates countries (dividing them into groups) rather than integrates them. An adequate candidate for the eurozone is a country with a labor productivity index of higher than 3.0, and the Q-index for Poland does not even reach 2.0. If, however, the founders of the European Union really want to develop integration for the benefit of the nations, then the necessary reforms need to be implemented in the organization of the eurozone. These are organizationally and technically easy, but very difficult in terms of politics. However, the creation of a currency area according to the described principles will create a positive and lasting development stimulus, so efforts should be undertaken. Another road to integration could involve Poland initiating a smaller currency area (for example in the Visegrad Group and neighboring countries), which, after achieving a higher labor productivity, would integrate with the eurozone on its own terms. However, these are long-term processes the aim of which must be to increase the Q-index, which is what the countries could not achieve.