Polityczna imitacja jako źródło współczesnej kontrrewolucji w postkomunistycznej Europie – próba ujęcia teoriopolitycznego

Abstract

Artykuł poświęcony został analizie wpływu polityki imitacji na zjawisko kontrrewolucji. Celem artykułu było uzyskanie odpowiedzi na pytanie badawcze dotyczące kwestii, czy polityka imitacji i kontrrewolucja na poziomie rozważań teoretycznych mogą stanowić elementy jednej teorii, dotyczącej kryzysu demokracji liberalnej w krajach Europy postkomunistycznej. Pytaniem szczegółowym była kwestia, czy polityczna imitacja jest kategorią, przy której użyciu możliwe jest wyjaśnianie przyczyn procesu kontrrewolucji w Europie postkomunistycznej. Podstawę dla rozważań stanowią koncepcje Jana Zielonki oraz Iwana Krastewa i Stephena Holmesa. W koncepcji Iwana Krastewa i Stephana Holmesa polityka imitacji stanowi istotną przyczynę dla sukcesu ruchów populistycznych, które przez Jana Zielonkę utożsamiane są z kontrrewolucją. Negatywne opinie dotyczące przebiegu transformacji systemowej w głównej mierze ogniskują się na jej bezalternatywności, problemie narzucenia wartości liberalnych oraz problemie ekonomicznego rozwarstwienia. Przesłanki te stanowią również podłoże dla współczesnych problemów kryzysu demokracji liberalnej.

The main goal of this article is analysis of the influence of the policy of imitation on the phenomenon of counterrevolution. The aim of the article was to answer the research question whether the politics of imitation and counterrevolution at the level of theoretical considerations can constitute elements of one theory concerning the crisis of liberal democracy in post-communist European countries? The detailed question was whether political imitation is a category by which it is possible to explain the causes of the process of counterrevolution in post-communist Europe? The considerations are based on the concepts of Jan Zielonka, as well as the ideas of Ivan Krasett and Stephen Holmes. In accordance with the principles postulated by Ivan Krastew and Stephan Holmes, the politics of imitation is an important reason for the success of populist, which Jan Zielonka equates with counterrevolution. Negative opinions about the course of the systemic transformation mainly focus on its lack of alternatives, on the problem of imposing liberal values, and on the problem of economic stratification. These premises also constitute the basis for the contemporary problems of the crisis of liberal democracy.