Polskie organizacje społeczno-polityczne, kulturalne i religijne w Sanoku w latach 1868-1918

Abstract

Praca doktorska, nosząca tytuł „Polskie organizacje społeczno-polityczne, kulturalne i religijne w Sanoku w latach 1868-1918”, składa się z czterech rozdziałów. Pierwszy rozdział ma charakter wstępny. Drugi rozdział nosi tytuł „Organizacje społeczno-polityczne”. Pierwsza jego część została poświęcona w znacznej mierze sanockiemu Towarzystwu Gimnastycznemu „Sokół”. Organizacja ta na ziemiach polskich została pierwotnie utworzona w 1867 r. we Lwowie. Warto dodać, że oprócz „Sokoła” drugi rozdział zawiera między innymi opis skautingu i różnych sanockich organizacji paramilitarnych. Trzeci rozdział w całości został poświęcony organizacjom kulturalnym, które miały przede wszystkim budzić ducha narodowego wśród Polaków. W Sanoku już w 1868 r. zawiązało się Towarzystwo Pedagogiczne, którego celem było podniesienie poziomu oświaty w Galicji, w szczególności zaś szkolnictwa ludowego. Wśród organizacji kulturalnych na czoło wysunęło się w Sanoku założone tutaj w 1893 r. Towarzystwo Szkoły Ludowej. W czwartym rozdziale rozprawy skupiono się na organizacjach religijnych. Wśród nich prym wiodły w Sanoku w szczególności różne bractwa. Oprócz bractw religijnych ważne miejsce w życiu sanoczan zajmowało również Sanockie Towarzystwo Dobroczynności Pań pod wezwaniem św. Wincentego à Paulo

The doctoral dissertation titled „Polish socio-political, cultural and religious organizations based in Sanok in the period 1868-1918” consists of four chapters. Chapter One is the introduction. Chapter Two is titled „Socio-political organizations”. Its first part is devoted mostly to Sanok branch of Gymnastic Society „Sokół” („Falcon”). This organization was established in Polish territory in 1867 in Lwów (Lviv). „Sokół” was to play an immensely important role in preserving Polish identity and in the fight for independence. It is worth mentioning that apart from showcasing „Sokół” the second chapter also describes scouting and paramilitary organizations present in Sanok. Chapter Three is entirely devoted to cultural organizations the role of which was to arouse the patriotic spirit among Polish people. As early as in 1868 the Pedagogical Society was brought to Sanok. Its principal goal was to raise the level of education in Galicia and particularly in rural areas. Among the cultural organizations in Sanok the most prominent role was to be played by Towarzystwo Szkoły Ludowej (Society for Folk School) that was brought to Sanok in 1893. Chapter Four of the Dissertation focuses on religious organizations. Among them many fraternities. Apart from fraternities an important role in the town’s life was played by the St Vincent à Paulo Society of Charitable Ladies in Sanok.