Pakt fiskalny – perspektywy wypełnienia wymogów w bieżącej dekadzie

Abstract

Regulacje paktu fiskalnego stanowią konieczny instrument przeciwdziałania: kryzysowi zadłużenia w krajach Unii wraz z jego konsekwencjami – zwłaszcza rynkowymi oraz recesji (niskiemu wzrostowi) i bezrobociu. Znalazły akceptację w (wymaganej) większości krajów Unii oraz strefy euro. Polska należy do krajów, w przypadku których regulacje paktu mają pełne zastosowanie: kraj znajdzie się pod presją deficytów w obecnej dekadzie (wskutek gwałtownego wzrostu kosztów obsługi długu) oraz może należeć do beneficjentów systemów stabilności. Działania nakierowane na wdrożenia zapisów paktu są zasadne i niezbędne. Problemy mogą powstać wskutek: niemożności wypełnienia warunku deficytu sektora, odległego terminu wejścia do strefy euro oraz istnienia środowisk (politycznych i ekonomicznych) przeciwnych wdrożenia paktu. W opinii autora tej pracy rozstrzygającym kryterium musi być racjonalność ekonomiczna, wskazująca na konieczność ścisłej integracji w ramach strefy euro, jak również imperatyw konstruktywnego uczestnictwa w działalności Unii. Obecna sytuacja Polski, w zakresie deficytu i długu, jest produktem błędów popełnionych w bieżącym wieku (w tym długotrwałego nadmiernego deficytu), które doprowadziły do wzrostu długu z poziomu poniżej 40% PKB do blisko 60%. Lokuje kraj wśród najsłabszych gospodarek unijnych, z mierną sytuacją (i perspektywą) finansów publicznych. Oznacza to, że nie wykorzystano potencjału transformacji, wspieranej transferami z Unii, oraz nie wdrożono, we właściwym czasie, trafnych wniosków z: doświadczeń innych krajów, rekomendacji międzynarodowych instytucji finansowych, a także teorii i praktyki ekonomii oraz finansów publicznych. Nie zastosowano też wiedzy w zakresie optymalizacji długu. Błędy i zaniechania, stanowiące również nadużycie w stosunku do przyszłych pokoleń, przyczyniają się do pogorszenia sytuacji demograficznej. Wobec takich realiów problematyka szybkiego przywrócenia zdrowia finansów publicznych, wejścia do strefy euro oraz wypełnienia wymogów paktu fiskalnego musi należeć, w opinii autora tego tekstu, do pierwszoplanowych zadań władz ekonomicznych kraju. Należy zaznaczyć, że wejście do strefy euro i paktu fiskalnego nie gwarantuje automatycznej realizacji optymalnego wariantu wzrostu i sytuacji fiskalnej. Konieczne jest pełne i wszechstronne zastosowanie współczesnej wiedzy – głównie: w zakresie ekonomii (teoretycznej i empirycznej), polityki monetarnej oraz inżynierii finansowej (stanowiącej jedną z podstaw unii ekonomicznej i walutowej). Z działaniami tego rodzaju mamy do czynienia w strefie euro. Czynnikiem wzmacniającym ten kierunek będzie stworzenie systemu koordynacji polityki fiskalnej krajów członkowskich.

Regulations of the fiscal pact are the necessary tool counteracting of: debt crisis in UE countries, together with its consequences – in particular at financial market, recession (or law increase) and unemployment. Poland belongs to countries subjected to the pact application: the country will be under pressure of budgetary deficits in current decade (as a result of rapid growth of servicing costs of debt) and can be a beneficiary of stability systems. Therefore, striving for implementation of regulations of the pact are valid and indispensable. Difficulties can arise from: impossibility of satisfying of deficit of public sector, remote moment of accession to EURO and existence of environments (political and economic) contrary to its implementation. In opinion of the author, the decisive criterion must be economic rationality, indicating necessity of close integration with EURO zone and imperative of constructive participation in UE activity. Current situation of Poland, in the area of deficit and debt, is a result of faults made in this century (especially – of long period of excessive deficit), which cause increase of debt in relation to GDP from nearly 40% to 60%. It locates the country among the weakest economies in UE, having poor position (and perspective) in the area of public finance. It indicates that potential of transformation, supported by financial transfers from EU, has been not entirely put into use and that the conclusions from experience of other countries, recommendations of international financial institutions (IMF, WB) has been not completely implemented. The achievements in the area of optimization of debt management and strategy were also not applied. Faults and abandonments, which are abuse in relation to future generations, produce also deterioration of demographic situation. In such the reality the issues of: fast restoring of the health of public finance, accession to EU zone and satisfying of the fiscal pact requirements have to belong to crucial targets of economic authority of the country. It should be emphasized that accession to EURO zone and implementation of the fiscal pact do not guarantee an optimal variant of growth and fiscal position. It is also necessary full and versatile application of current knowledge providing basis for monetary union. The factor strengthening this direction is developing the system of coordination of fiscal policy of member countries.