Wolność a niepodległość. Próba rozróżnienia

Abstract

Celem artykułu jest próba wykazania, że tytułowego rozróżnienia między wolnością a niepodległością nie da się przeprowadzić na gruncie pojęciowym. Pojęcia nie są wystarczająco pojemne i elastyczne, aby oddać skomplikowaną relację motywowaną warunkami historycznymi, pozycją społeczną, wyznawaną ideologią. Naturalne podłoże rozróżnień stanowi trajektoria biograficzna podmiotu żyjącego w określonym miejscu i czasie. Nie wynika to jedynie z szerokiego zakresu znaczeniowego rozpatrywanych pojęć, ale z istoty ich uszczegółowienia, które wiąże się z aktywnością, losem, świadomością i innymi własnościami podmiotu egzystencjalnego.

The aim of the article is to demonstrate that the distinction between freedom and independence, as mentioned in the title, cannot be made on the conceptual ground. Concepts are not capacious and flexible enough to reflect the complex relationship motivated by historical conditions, social position, or ideology. The natural basis for distinctions is the biographical trajectory of a subject living in a specific place and time. This results not only from the wide scope of meaning of the concepts considered, but also from the essence of their specification, which is related to the activity, fate, consciousness and other features of the existential subject.