Між позитивізмом та класичним історизмом: історичні погляди Ксаверія Ліске

Ksawery Liske (1838–1891), badacz dziejów XVI w., wydawca źródeł, organizator życia naukowego we Lwowie i wychowawca kolejnych pokoleń badaczy, dał się poznać jako propagator osiągnięć niemieckiej nauki historycznej. Studia we Wrocławiu, Berlinie i Lipsku uczyniły z niego znawcę zasad krytycznej historiografii, które umiejętnie zaszczepiał na Uniwersytecie Lwowskim. Dorobek naukowy Liskego wyróżnia konstruowanie szerokiego tła historycznego, dobra znajomość literatury przedmiotu i oryginalność wniosków opartych na gruntownych badaniach źródłowych. Na podstawie analizy dorobku naukowego Liskego, tj. rozpraw monograficznych, recenzji, przedmów do publikacji źródłowych oraz udziału w toczonych dyskusjach naukowych, można wnioskować, że jego zapatrywania teoretyczne na historię i sposób postrzegania procesu dziejowego wpisują go w nurt klasycznego historyzmu jako modelu badawczego.

Ksawery Liske (1838–1891), a researcher of 16th century history, publisher of sources, organizer of scientific life in Lvov and tutor of the next generations of researchers, was known as a propagator of achievements of German history science. Studies in Wroclaw, Berlin and Lips made him the expert in the principles of critical historiography, which he skillfully passed to his students at the Lvov University. The scientific output of Liske was characterized by constructing a wide historical background, great knowledge of the literature on the subject and originality of conclusions based on thorough source studies. On the basis of Liske’s scientific output, i.e., monographic dissertations, reviews, prefaces to source publications as well as participation in ongoing scientific discussions one may conclude that his theoretical views on history and the way of perceiving the history process inscribe him into the current of classical historism as a research model.