Zmiana w organizacji biurokratycznej

Abstract

W teoriach socjologicznych odnaleźć można dwa podejścia w opisie organizacji biurokratycznej. Pierwszy typ, ujmujący biurokrację jako typ idealny, zapoczątkowany został przez Hegla i Webera. Drugi typ ukazuje dysfunkcje organizacji biurokratycznej, czyli biurokratyzm. Ponieważ typ pierwszy prezentuje model, a nie rzeczywisty obraz biurokracji, to jedynie w teoriach drugiego rodzaju odnaleźć można wskazówki dotyczące możliwości zmian w organizacji biurokratycznej. Zmiany te skupiają się na kwestiach, z których wynikają dysfunkcje, czyli z problemów wynikających ze struktury biurokracji, z formalizacji przepisów oraz z powstania zbiurokratyzowanych osobowości. Wśród metod odbiurokratyzowania najczęściej wymieniane są: wprowadzenie wszędzie tam, gdzie jest to możliwe, mechanizmów rynkowych oraz konkurencji; stworzenie specjalnej misji i podkultury biurokracji; oddzielenie sfery prywatnej i publicznej; zachowanie neutralności politycznej; utworzenie korpusu służby cywilnej charakteryzującego się etyką i profesjonalizmem. Dzięki tym zabiegom organizacje biurokratyczne mają działać sprawniej.

There are generally two main streams of theoretical reflection on bureaucratic organization. The first one, describing bureaucracy as an ideal type, has been initiated by Hegel and Weber. The second one concentrates on dysfunctions of the bureaucratic organization. The first type shows a model, but not a real image of bureaucracy, therefore only in the second main stream it is possible to find tips about possibilities of change in bureaucratic organization. These tips focus on problems resulting from bureaucratic structure, formalization of the rules and arise of bureaucratic personalities. Generally, among the methods of overcoming dysfunctions of bureaucratic organization are: implementation of market mechanisms and competition, separation of public and private sphere, retaining political neutrality and creation of the ethic and professional civil service corps. Thanks to such solutions the bureaucratic organization should function more effectively.