Międzywojewódzkie dysproporcje wytwarzania wartości dodanej w branżach usługowych

W opracowaniu prezentowane są wyniki badań w zakresie międzywojewódzkiego zróżnicowania wytwarzanej wartości dodanej brutto na mieszkańca w Polsce. W tym wymiarze urzeczywistniania się procesów gospodarczych, weryfikacji poddaje się coraz częściej wskazywany w literaturze przedmiotu fakt, że procesy rozwojowe w układzie wojewódzkim przebiegają zgodnie z modelem polaryzacyjnym, prowadząc do narastania zróżnicowań. Podstawą wnioskowania jest obserwacja zmian wartości współczynnika Giniego obliczonego dla międzywojewódzkiego rozkładu wartości dodanej brutto na mieszkańca w latach 2000–2011. Niezbędne do analiz dane statystyczne zostały zaczerpnięte z Banku Danych Lokalnych GUS. Ze względu na dominację sektora usług we współczesnych gospodarkach, poza analizą kreacji wartości ogółem, w opracowaniu uwagę koncentruje się na różnicach dostrzeganych pomiędzy różnorodnymi branżami usługowymi. Utożsamiane są one z sekcjami G-T Polskiej Klasyfikacji Działalności PKD 2007. W badaniach identyfikuje się sekcje, w których skala różnic międzyregionalnych jest największa, a jednocześnie weryfikacji poddaje się tezę, że największe nierównomierności międzyregionalne dotyczą najbardziej nowoczesnych branży związanych z rozwojem gospodarki opartej na wiedzy. Uzyskane wyniki potwierdzają wstępne założenia. Nie tylko dla wartości dodanej ogółem obserwowane są procesy dywergencji międzyregionalnej, ale i w odniesieniu do kreacji wartości w większości branży usługowych. Ponadto sferami o największych międzywojewódzkich nierównomiernościach rozkładu wytwarzania okazują się być nowoczesne branże ICT oraz finansowa. Również usługi profesjonalne, naukowe i techniczne wykazują takie specyfiki. Natomiast minimalizacja zróżnicowań międzyregionalnych wiąże się głównie z funkcjonowaniem sfery usług publicznych.

The study presents the results of research concerning interregional diversification of creation of gross value added per capita in Poland. In this dimension of economic processes, the fact indicated in the subject literature that the process of development in the regional order consistent with a polarization model leads to growing disparities is more and more often verified. The basis for the conclusion constitutes an observation of changes in a value of Gini coefficient calculated for intervoivodeship distribution of gross value added per capita in 2000–2011. Data necessary for the analysis were taken from Local Data Bank of Central Statistical Office. Because of dominance of the service sector in modern economies, apart from the analysis of creation of total gross value added, the attention in the study was paid to differences between service branches. They are identified as sections G-T of Polish Classification of Activities PKD2007. The research identifies the sections where scale of interregional differences is the biggest and simultaneously a thesis that the biggest interregional inequalities concern the most modern branches connected with development of a knowledge based economy is verified. The achieved results confirm the initial assumptions. Processes of interregional divergence are observed not only for total gross value added, but also concerning value creation in most of the service branches. Moreover, the spheres of the biggest intervoivodeship inequalities in distribution of production appear to be modern branches: ICT and finances. Professional, scientific and technical services also represent such characteristics. However, minimalization of interregional disparities is mainly connected with functioning of a sphere of public services.