Od konceptu do instytucji. Mechanizmy i znaczenie instytucjonalizacji innowacji społecznych na podstawie założeń paradygmatu demokratycznego

Abstract

Celem artykułu jest analiza mechanizmów i znaczenia instytucjonalizacji innowacji społecznych na gruncie polskim. Problem badawczy skupia się na tym, jak innowacje mogą przechodzić od fazy konceptu do formy instytucjonalnej, zdobywając trwałość i stabilność w strukturach społecznych. Artykuł opiera się na demokratycznym paradygmacie innowacji społecznych, podkreślającym partycypację, inkluzywność i współpracę wielosektorową w tworzeniu oraz wdrażaniu nowych rozwiązań społecznych. Przeprowadzona analiza uwzględnia także perspektywę neoinstytucjonalną, która pozwala zrozumieć, że proces instytucjonalizacji innowacji wpływa na zakorzenienie nowatorskich rozwiązań, a to wspiera długofalowość działań, systemowość zmian, a w konsekwencji rozwój społeczny. Dokonano analizy przypadku – Centrum Sztuki Włączającej / Teatru 21, instytucji dedykowanej twórczości osób z niepełnosprawnościami, mającej na celu promowanie różnorodności oraz inkluzywności społecznej. Metodologia badawcza obejmuje analizę literatury oraz obserwację działalności badanej instytucji.

The aim of the article is to analyze the mechanisms and significance of the institutionalization of social innovations in Poland. The research problem focuses on how innovations can transition from the conceptual phase to an institutional form, achieving durability and stability within social structures. The article is based on the democratic paradigm of social innovation, emphasizing participation, inclusivity, and cross-sector collaboration in the creation and implementation of new social solutions. The analysis also incorporates a neo-institutional perspective, which helps understand that the process of institutionalizing innovations influences the embedding of novel solutions, thereby supporting long-term actions, systemic change, and, ultimately, social development. A case study was conducted on the Center for Inclusive Art/Theater 21, an institution dedicated to the creative work of individuals with disabilities, aimed at promoting diversity and social inclusivity. The research methodology includes literature review and observation of the examined institution's activities.