Patronat i mecenat Lubomirskich na Rzeszowie

Abstract

Niniejsza praca jest próbą opracowania kwestii wpływu Lubomirskich jako właścicieli miasta, na jego kształt i wygląd. Patronat rozumiany jako pula praw i obowiązków wobec Kościoła wpisana w rolę właściciela miasta, miał niebagatelny wpływ na regulację szerokiej sfery życia społecznego. Patron, posiadający prawo prezenty, decydował o obsadzaniu godności kościelnych na terenie parafii. Równocześnie stawał się jej opiekunem, przyjmując obowiązki właściwe wobec integralnej części majątku dziedzica. Mecenat oznacza opiekę gospodarza nad sferą kulturalną miasta, poprzez finansowanie wybranych dziedzin sztuki lub instytucji. Patronat był obowiązkiem a mecenat nad sztuką zaś Lubomirscy wpisali jako część swego etosu rodzinnego. Celem rozprawy jest przedstawienie członków rodu panujących w Rzeszowie w świetle ich działalności. Działalność ta może przybierać rozmaite formy, które uwidaczniają się nierzadko w charakterystyczny sposób dla poszczególnych rodzin magnackich. Wyróżnienie tych cech i udokumentowanie, że były one realizowane w Rzeszowie oraz opisanie w jaki sposób się to odbywało jest głównym przedmiotem niniejszej pracy.

This dissertation is the study of the influence of the Lubomirski family, as the owners of the city, on the city's shape and look. Patronage, understood as a pool of rights and obligations towards the Church, inscribed in the role of the city owner, had a significant impact on the regulation of a wide sphere of social life. A patron, who had the privilege of the presentation for an ecclesiastical office, decided about filling posts in the parish with church dignities. At the same time, he or she became its guardian, assuming duties appropriate to an integral part of the estate of the inheritor. Sponsorship meant to be a host and take care of the city's cultural sphere by financing selected areas of art or institutions. Patronage was a duty and sponsorship over art was included by the Lubomirski family as part of their family ethos. The purpose of this dissertation is to present the members of the ruling family in Rzeszów in the light of their activities. Acting as a sponsor can take various forms, which are often manifested in a distinctive way for individual magnate families. Highlighting these features, documenting that they were manifested in Rzeszów and describing how it was done are the main subjects of this dissertation.