Korzyści wynikające z mediacji karnej dla pokrzywdzonego i sprawcy przestępstwa

Abstract

W ninejszym artykule podjęto próbę naukowego zbadania zagadnień dotyczących mediacji karnej oraz korzyści, jakie wynikają z niej dla pokrzywdzonego i sprawcy przestępstwa. Zasadniczą część opracowania stanowiło przedstawienie uprawnień, jakie posiadają strony mediacji karnej, a także analiza argumentów przeciwko udziałowi ofiary przestępstwa w mediacji w sprawach karnych. W artykule opisano także, jaką rolę powinien spełnić mediator w tego rodzaju sprawach, aby zagwarantować stronom pełną poufność oraz ochronę ich praw, wolności i interesów. Celem niniejszego opracowania była próba znalezienia odpowiedzi na pytanie, czy polskie regulacje dotyczące mediacji karnych przyczyniają się do częstego jej wykorzystania na etapie postępowania przygotowawczego oraz sądowego. W artykule szukano też odpowiedzi na pytanie, czy ugoda pozasądowa i pojednanie stron mogą wpłynąć na rodzaj i wysokość orzeczonej kary lub środka karnego lub sposób rozpoznania sprawy. Wskazano przede wszystkim, że mediacja karna może skutkować dla pokrzywdzonego szybkim orzeczeniem przez sąd środka karnego w postaci obowiązku naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, zaś dla oskarżonego –możliwością zastosowania warunkowego zawieszenie wykonania kary, warunkowego umorzenia postępowania czy nadzwyczajnego złagodzenia kary. Podkreślono, że mediacja w sprawach karnych z jednej strony uwzględnienia potrzeby i interesy ofiary, a z drugiej prowadzi do odpowiedzialności sprawcy za swój czyn, ale w łagodniejszy sposób.

This article attempts to scientifically examine issues related to criminal mediation and its benefits for the injured party and the perpetrator of the crime. The main part of the article was a presentation of the rights of the parties to criminal mediation, as well as an analysis of arguments against the participation of crime victims in mediation in criminal cases. The article also describes what role a mediator should play in this type of cases to guarantee the parties full confidentiality and protection of their rights, freedoms and interests. The aim of this study was to attempt to find an answer to the question whether Polish regulations regarding criminal mediation contribute to its frequent use at the stage of preparatory and court proceedings. The article also sought an answer to the question whether an out-of-court settlement and reconciliation of the parties may affect the type and amount of the imposed penalty or punitive measure, or the manner of examining the case. First of all, it was indicated that criminal mediation may result in the injured party's quick court ordering a punitive measure in the form of an obligation to redress the damage or compensation for the harm suffered, and for the accused in the possibility of applying a conditional suspension of the execution of the sentence, conditional discontinuation of the proceedings or extraordinary mitigation of the penalty. It was emphasized that mediation in criminal cases, on the one hand, takes into account the needs and interests of the victim, and on the other hand, makes the perpetrator responsible for his or her actions, but in a more lenient way.