Zakłady opieki zdrowotnej, a wśród nich szpitale, stanowią szczególny rodzaj organizacji gospodarczych. Z jednej strony ich nadrzędną misją jest ochrona zdrowia i życia pacjentów, z drugiej strony spotykają się z wysokimi oczekiwaniami dotyczącymi poprawy ekonomiki działania, wzrostu produktywności, redukcji kosztów itp. Większość publicznych szpitali w Polsce charakteryzuje wysoki poziom ponoszonych kosztów w stosunku do osiąganych przychodów. W opracowaniu podjęto próbę zidentyfikowania czynników wpływających na poziom kosztów operacyjnych szpitala i ewentualnych możliwości ograniczenia tych kosztów. Efektem końcowym przeprowadzonych badań jest wielowymiarowa funkcja opisującą koszty operacyjne szpitala. Co prawda analityczna postać funkcji musi zostać opracowana dla każdego szpitala z osobna, ale zmienne, które zostały zidentyfikowane mogą być wykorzystane w modelowaniu funkcji kosztów w innych szpitalach. W dalszej części opracowania wskazano na ewentualne możliwości zastosowania funkcji kosztów operacyjnych w procesie zarządzania szpitalem, a w szczególności w procesie budżetowania kosztów. Funkcja umożliwia bowiem szybkie i niezależne od przebiegającego w szpitalu procesu klasycznego tworzenia budżetów cząstkowych oszacowanie kosztów operacyjnych na przyszły rok budżetowy. Narzędzie to może przyczynić się do usprawnienia funkcjonowania szpitali, co jest jednym z kluczowych problemów gospodarczych i społecznych w Polsce.

Health care institutions including hospitals are a specific type of economic entities. On the one hand their mission is protection of life and health of the patients, on the other they are expected to improve economic productivity and reduce costs. Majority of Polish hospitals are characterized by high level of costs in relation to the generated income. In this paper an attempt was made to identify factors influencing the high level of operating costs and opportunities for their reduction. The result is a multivariable function describing operating costs of a hospital. While each hospital requires an individual analytical form of the function, the identified cost variables can be used for modeling costs of any hospital. The next part of the publication points to a possible application of the cost function in the management of the budgeting process of a hospital, in particular in the process of costs budgeting. The function can be used for a quick and independent assessment of the budgets created in a classical process of annual fractional budgeting of costs. The function is a tool that can assist in improving effectiveness of the hospitals which is one of the critical economic and social issues in Poland.