Zjawisko marginalizacji ma wymiar przestrzenny, który przejawia się w różnym tempie wzrostu i rozwoju regionów. Celem artykułu było zwrócenie uwagi na problem marginalizacji subiektywnej, ponieważ poczucie upośledzenia społecznego wpływa na orientacje wartościujące i podstawowe cechy sposobu życia, zaostrza skrajne sądy i poglądy polityczne. Poczucie upośledzenia społecznego jest faktem świadomościowym, niemającym większych skutków w zakresie rzeczywistej marginalizacji. Faktyczna skala marginalizacji i wykluczenia społecznego jest wypadkową oddziaływania wielu czynników ekonomicznych i pozaekonomicznych. Znaczne zróżnicowanie dochodu i poziomu życia może być zmniejszane przez budowanie kapitału społecznego oraz promocję społeczeństwa obywatelskiego. Im większy jest w danym regionie kapitał ludzki, tym łatwiej powstają nowe, efektywne organizacje gospodarcze. Zaufanie społeczne usprawnia adaptacyjność organizacyjną gospodarki w odniesieniu do zmieniających się uwarunkowań rynkowych. Inwestowanie w kapitał ludzki jest inwestowaniem w dobrobyt, co w tym przypadku jest jednoznaczne z ograniczeniem ubóstwa oraz narastaniem nierówności.

The dissertation tries to assess the range and intensity of marginalization and social exclusion of people. The problems of social exclusion is usually tied to that of a lack of equal opportunities in communities of various social and economic wealth. Marginalization of certain groups is a problem even in many economically more developed regions, creating recognition that social problems are indeed connected with more larger issues in society. Social problems cause various forms of oppression amongst individuals resulting in isolation and marginalization of society.