Dylematy i wyzwania w wyborze koncepcji rozwoju w procesach transformacji

Obrazek miniatury
Data
2015
Autorzy
Piontek, Barbara
Tytuł czasopisma
ISSN
Tytuł tomu
Wydawnictwo
Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Abstrakt
Podjęty temat jest niezwykle istotny z punktu zmian, jakie zachodzą we współczesnej rzeczywistości. Przede wszystkim należy zauważyć, że pomimo iż mówimy o niespotykanym dotąd „skoku cywilizacyjnym”, szansie, której nie miały wcześniejsze pokolenia i o społeczeństwie wiedzy, to właśnie dzisiaj, jak nigdy przedtem, dotkliwie dotykamy stanu permanentnych przemian i kryzysu fundamentalnych wartości. Pytania, kim jesteśmy i dokąd zmierzamy – jak nigdy wcześniej – są aktualne i wymagają pogłębionych teorii, refleksji w zakresie akceptacji i wyboru. Mechanizmy, które współcześnie funkcjonują – wydawałoby się, że takie same, ale z niespotykaną dotąd siłą – oddziałują na świadomość, utrwalają nierówności społeczno-ekonomiczne i dzielą świat na ten, który „ma jedzenie” i który „jest jedzeniem”. Jak stwierdził M. Wańkowicz: łąki chorują od wysokich traw, a narody (społeczeństwa) od inteligencji. A dzisiaj to właśnie nauka – jak nigdy wcześniej – umożliwia utrwalanie chaosu i nieładu, gdyż – podporządkowana demolatrii – charakteryzuje się brakiem jednoznacznych i przejrzystych definicji i podziałów oraz opracowywaniem pseudo koncepcji rozwoju na doraźny użytek. Skutkuje to tym, że te same kategorie są używane dowolnie, definiowane na własne potrzeby (także potrzeby różnych koncepcji), są różnie interpretowane, rozumiane. Owa „nowomowa” sprawia, że brak dzisiaj jednolitych koncepcji teoretycznych. Zdarza się też, że te same pojęcia i sformułowania występujące w odmiennych koncepcjach, są przeciwstawnie rozumiane – a to rodzi chaos. Zagadnienie koncepcji rozwoju oraz dylematy i wyzwania z nim związane stanowią przedmiot badań dla nauki, ale także dla praktyki. Z jednej strony zagadnienie wybory koncepcji rozwoju w ujęciu makro rzeczywistości wydaje się być oczywiste, z drugiej strony zarówno w nauce zagadnienie to jest rzadko podejmowane, a w praktyce istnieje niewiele rozwiązań w tym obszarze, często o dyskusyjnej jakości. Niestety, polityka gospodarcza jako nauka odeszła dziś do naukowego i praktycznego lamusa. W artykule przyjmuje się założenie, że wybór koncepcji rozwoju dla budowania pomyślności kraju jest wyborem strategicznym. W wyborze koncepcji rozwoju w okresie transformacji kluczowymi są: –wybór pomiędzy koncepcją przyjętą z zewnątrz bądź budowaną oddolnie; –koncepcją wybraną ze zbioru koncepcji opartych na zrównoważeniu bądź koncepcją wybraną ze zbioru koncepcji opartych na niezrównoważeniem. Z pozoru wybór jest oczywisty, jednakże w praktyce istnieje niezgodność pomiędzy tym co się myśli, tym co się mówi i tym co się wybiera – także w obszarze wyboru, deklaracji i realizacji przyjętej koncepcji; –dylemat ile suwerenności, a ile integracji w wymiarze gospodarczym, społecznym i instytucjonalnym? Trzeba mieć świadomość, że każdą koncepcję rozwoju można przyjąć bądź odrzucić, a jej wybór jest składową wielu czynników, w których najistotniejsze to wiedza, odpowiedzialność, wartości i przyzwoitość. Wybór pomiędzy zrównoważeniem a nierównowagą oraz integracją i suwerennością należy do fundamentalnych wyborów. Realnym urzeczywistnianiem wyboru między zrównoważeniem a niezrównoważeniem oraz integracją i suwerennością są: zagospodarowanie popytu oraz zagospodarowanie podaży.
The subject of a paper is crucial because of changes that occur in nowadays reality. It is worth emphasizing that although we observe the civilizational progress without precedence in a history and opportunities that did not have the previous generations, and knowledge society development, we face more striking than ever before, the permanent change and crisis of fundamental values. The questions who we are? and where we go to?, as never before, are actual and require intensified theories, and reflection about the acceptance and choice. The nowadays mechanisms that seams similar to those observed in the past, however, much stronger perpetuate the social inequalities and divide the world in to two parts, the one that has a food, and the second that is a food the M. Wańkowicz said that: meadow suffer from high grass and nations (societies) from intelligence. And today, as never before, makes possible to perpetuate the chaos and disorder, because being determined by demotria, it is characterized by the lack of unambiguous and transparent definitions and classifications, and elaboration quasi-concepts of development for ad hoc use. In result, the same categories are being used arbitrary, defined on individual purpose, interpreted and understood in a various way. Consequently, there is lack of unified concepts. It happens that similar term and expressions are common in different concepts, are various perceived, and this causes a chaos. Problem of concept of development and dilemmas related to them are subjects for scientific research and praxis. On one hand selection of concept of development in some macroeconomic reality is obvious, on the other – in scientific analysis this problem is rear, and in praxis there is a few solution in that respect. Unfortunately, economic policy as a science has been pushed to the scientific and practical background. The article is based on a assumption that choice of development concept for creation of fortune of a country is of strategic nature. selection of development concept under the condition of transition depends on the following: – choice between the concept accepted from outside and built bottom-up, – concept selected among the sustained or un-sustained concepts. Seemingly, the choice is obvious. however in praxis there is misunderstanding between thinking, expressions and choices. It referrers to the selection, acceptance and introduction of accepted concept, – dilemma about the sovereignty and integration in economic, social and institutional dimensions? It is worth to consider that each of development concept might be accepted or rejected, and its selection depends on number of factors, among which the knowledge, responsibility, values and fairness are crucial. the choice between sustainability and inbalance, between integration and sovereignty are of fundamental nature. It refers especially to utilization of demand and supply.
Opis
Słowa kluczowe
rozwój , transformacja , koncepcja , zrównoważenie , integracja , suwerenność , popyt , podaż , development , transformation , concept , sustainability , integration , sovereignty , demand , supply
Cytowanie
Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy z. 41(1)/2015, s. 93–106