Aktywność kulturalno-oświatowa Stowarzyszenia Katolickiej Młodzieży Rękodzielniczej „Skała” we Lwowie (1856–1914)

Obrazek miniatury
Data
2020
Autorzy
Rędziński, Kazimierz
Tytuł czasopisma
ISSN
Tytuł tomu
Wydawnictwo
Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Abstrakt
W okresie zaborów władze austriackie pozwoliły w roku 1856 na utworzenie polskiego stowarzyszenia rzemieślników, łączącego wzajemną pomoc z działalnością kulturalno-oświatową. W ramach działalności „Skały” wyróżniono dwa okresy: paternalistyczny, do 1889 r., a także zdemokratyzowany, po zmianie statutu. W pierwszym okresie jego działalności prawo do pełnoprawnego członkostwa posiadali jedynie uczniowie rzemieślników będący licencjatami, a kobietom nie wolno było wstępować do Stowarzyszenia. Jego członkowie nie mieli nic do powiedzenia w kwestii wyboru organów zarządzających i podejmowanych przez nie decyzji. Powodem było to, że organizacja była bardziej jak braterstwo ludzi podzielających te same przekonania religijne. Dokonanie zmian w statucie w roku 1889 wprowadziło demokratyczne zasady funkcjonowania Stowarzyszenia. Od tego czasu każdy mężczyzna, wyznający wiarę katolicką, czy to rzemieślnik, czy przemysłowiec, mógł do niej dołączyć. Wybrano wszystkie władze organizacji. Celem Stowarzyszenia było kształcenie młodzieży katolickiej, pielęgnowanie wśród nich ducha religijnego i wychowanie ich na dobrych rzemieślników. Wiodącymi formami działalności były dokształcanie ogólne i zawodowe. Sfera kulturalna obejmowała działalność własnych grup artystycznych: chóru, orkiestry i zespołu teatralnego. Znaczącą rolę w polskim wychowaniu patriotycznym odegrały obchody rocznic narodowych: Konstytucji 3 Maja, powstań narodowych i unii polsko-litewskiej. Środkiem do osiągnięcia tego celu były także wieczory literackie poświęcone zasłużonym dla narodu polskiego poetom i pisarzom: Adamowi Mickiewiczowi, Kornelowi Ujejskiemu, Józefowi Ignacemu Kraszewskiemu i Henrykowi Sienkiewiczowi.
In the times of the Partitions, the Austrian authorities permitted, in the year 1856, that a Polish association of craftsmen combining mutual aid with cultural and educational activity be established. Within the scope of the activity of 'Skała', two periods are distinguished: paternalistic, until the year 1889, and also democratised, after making changes in the articles of association in this latter year. In the first period of its activity, only be craftsman apprentices being bachelors enjoyed the right to become the full members, and women were not permitted to join the Association. The members of it had no say in the aspect of electing the governing bodies, or the decisions made by them. The reason for that fact was that the organisation was more like a brotherhood of people sharing the same religious convictions. Making changes in the articles of association in the year 1889 introduced the democratic rules of functioning the Association. Since that time on, anyone who was a male follower of catholic faith, be it a cratfsman or an industrialist, was permitted to join it. All the authorities of the organisation were elected. The objective of the Association was to educate catholic youths, nurturing religious spirit among them and educating them to become good craftsmen. The leading forms of the activity were general and vocational further training. The cultural sphere included the activity of own groups of artists: a choir, an orchestra and a theatre ensemble. A significant role in Polish patriotic upbringing was that played by the celebrations of national anniversaries: the Constitution of the Third of May, the national uprisings and the Polish-Lithuanian Union. The means of attaining this objective was also literary soirées dedicated to poets and writers having merits for Polish nation: Adam Mickiewicz, Kornel Ujejski, Józef Ignacy Kraszewski and Henryk Sienkiewicz.
Opis
Słowa kluczowe
stowarzyszenia robotnicze , działalność kulturalno-oświatowa , przełom XIX i XX wieku , Lwów , the associations of workers , education and cultural animation , the turn of 19th and 20th century , Lviv
Cytowanie
Kultura-Przemiany-Edukacja T. 8 (2020), s. 13–31