Edukacja – Technika – Informatyka nr specjalny 1(2018)
URI dla tej Kolekcji
Przeglądaj
Ostatnio nadesłane materiały
- PozycjaWpływ Rady Szkolnej Krajowej na wdrażanie narodowego modelu wychowawczego w latach 1918–1926 (na przykładzie OSK)(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Niedojadło, AndrzejW artykule przedstawiono wpływ Rady Szkolnej Krajowej (RSK) na początki tworzenia się państwa i szkolnictwa polskiego oraz wychowania narodowego. Pomimo początkowej niechęci do władz centralnych RSK zarządziła palące zmiany w programach nauczania i obowiązkowe uczestnictwo młodzieży szkolnej w nabożeństwach odprawianych za wolną ojczyznę. Zwracała uwagę, aby w programach i podręcznikach nauczania znalazły się treści i bohaterowie wspomagający narodowy model wychowania. W okresie jej funkcjonowania wydano pierwsze świadectwa z polskim godłem narodowym i przyjęto na trwałe świętowanie ważnych uroczystości rocznicowych – Konstytucji 3 Maja, insurekcji kościuszkowskiej, powstań narodowo-wyzwoleńczych i odzyskania niepodległości – w polskich szkołach. Wpływała na kształtowanie postaw patriotycznych, moralnych i utrwalanie tożsamości narodowej.
- PozycjaWzrost kultury matematycznej w obrębie oddziaływania Uniwersytetu Lwowskiego w okresie autonomii galicyjskiej(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Domoradzki, StanisławW artykule uwypuklono działania profesorów matematyków Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu we Lwowie na rzecz kształcenia matematycznego w gimnazjach. Umiejętnie wykorzystali przychylność Krajowej Rady Szkolnej – instytucji powstałej po uzyskaniu autonomii w Galicji, która wprowadziła język polski jako język wykładowy. Działania te spowodowały duży wzrost kultury matematycznej we Lwowie na przełomie wieków. W konsekwencji miały wpływ na powstanie uznanych w świecie szkół matematycznych we Lwowie i Warszawie.
- PozycjaPodręczniki szkolne w Galicji w II połowie XIX i na początku XX wieku w świetle prac Komisji Podręczników Szkolnych przy Radzie Szkolnej Krajowej(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Walat, Wojciech; Warzocha, TomaszDecydującym czynnikiem dynamicznego rozwoju podręczników stosowanych w gimnazjach Galicji w II połowie XIX i na początku XX w. było podjęcie akcji wydawniczej przez dwa stowarzyszenia: Towarzystwo Pedagogiczne i Towarzystwo Nauczycieli Szkół Wyższych. Towarzystwa te były w tym czasie największymi wydawcami podręczników. Od strony nadzoru pedagogicznego szczególną rolę odegrała Komisja Podręczników Szkolnych przy Radzie Szkolnej Krajowej. Dzięki determinacji i uporowi polskich (polskojęzycznych) naukowców i pedagogów – pomimo przywiązania do drobiazgowości i funkcjonowania w zbiurokratyzowanym systemie szkolnym c.k. – do końca okresu autonomicznego udało się nie tylko spolonizować, ale stworzyć dobrze opracowane i wydane podręczniki dla polskich gimnazjów.
- PozycjaPodstawy prawne organizacji i działania organów nadzoru administracji oświatowej w II Rzeczypospolitej Polskiej(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Leniart, EwaArtykuł ma na celu przybliżenie systemu nadzoru nad edukacją w Polsce po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. Przed organami państwa stanęło bowiem wyzwanie ujednolicenia kształtu edukacji na terenach dawnych dzielnic zaborczych. Kluczem do osiągnięcia tego celu było stworzenie sprawnie działającego i posiadającego skuteczne narzędzia aparatu nadzoru. W tym celu powołano okręgowych kuratorów oświaty podległych Ministrowi Wyznań i Oświecenia Publicznego. Urząd ten został wyposażany w liczne uprawnienia nadzorcze, dzięki czemu osiągnięcie założonego celu w krótkim czasie stało się możliwe. Tymi zasadniczymi celami było ujednolicenie systemu edukacji i zapewnienie wysokiego poziomu nauczania.
- PozycjaDziałalność Rady Szkolnej Krajowej na rzecz szkoły ludowej w autonomicznej Galicji(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Juśko, EdmundOdnosząc się do RSK i jej działań w sposób ogólny, należy stwierdzić, że jako instytucja publiczna zrobiła tak dużo, że trudno sobie wyobrazić sytuację, w której przyszłoby budować system oświatowy II Rzeczypospolitej bez jej dokonań. W okresie swej działalności posiadała w szeregach jednostki wybitne. Jej członkowie, starając się przeciwstawić różnym koniunkturalnym wpływom, wykazywali profesjonalizm i względny obiektywizm, który przyniósł wymiernie pozytywne efekty. Była bardzo ważną instytucją autonomii galicyjskiej, która zasłużyła się dla rozwoju i polonizacji szkolnictwa w zaborze austriackim. W zaborze austriackim To dzięki Radzie i przeważającej części jej działaczy w zaborze austriackim najwcześniej dokonały się zmiany, które miały istotny wpływ na dalszy rozwój szkolnictwa polskiego budowanego po 1918 r. Warto o tym pamiętać, obchodząc setną rocznicę odzyskania niepodległości po zakończeniu Wielkiej Wojny.